Türkiye’de Sanal Beyin Göçü: Uzaktan Yurtdışına Çalışanların Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Abstract

Sanal beyin göçü, dünya üzerindeki küresel şirketlerin rekabet avantajı sağlamak ve daha nitelikli çalışanlara çoğunlukla daha ekonomik koşullarda erişebilmek adına izledikleri stratejilerin bir çıktısıdır. Sanal beyin göçü, neden ve etki faktörleri ile düşünüldüğünde coğrafi olarak yer değiştirmeksizin gerçekleşen bir durumdur ve dünyada üzerinde giderek artmaktadır. Sanal beyin göçünün yaygınlık hızı, etki faktörleri dikkate alındığında Covid-19 süreciyle ilişkilendirilse de daha öncesinde başlayan bir süreç olarak belirtilmektedir. Ancak pandemi süreciyle beraber çalışanların esneklik arayışları ve başta ekonomik koşullar olmak üzere farklı beklentilerini karşılama arzusu bu olguyu giderek büyütmüş ve güçlendirmiştir. Bu çalışmada amaç, uzaktan yurtdışı bir firma adına çalışanların deneyimlerine odaklanarak ilgili araştırmacı ve politika yapıcılara bir çerçeve sunmaktır. Araştırmada nitel metodoloji kullanılmış ve Türkiye'nin altı farklı şehrinden 11 katılımcıdan e-görüşme tekniği ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, ekonomik faktörler, esneklik arayışı, firmalardan kaynaklı meseleler ve iş yaşam dengesini etkileyen unsurlar çerçevesinde şekillenen arayışların daha yoğunlukla ifade edildiği, sanal beyin göçüne yönlendirici etkisinin var olduğu görülmüştür.