Türkiye’de Çevre Eğitimi Araştırmalarının İrdelenmesi: Yapılandırmacılık ya da Kuramsız Düşünme “İndoktrinasyon” mu?

Abstract

Bu çalışmada Çevre Eğitimi (ÇE) adı altında Türkiye’de yapılan ve Türkiye’deki hakemli dergilerde basılan 52 alan yazın araştırması ve 55 lisans üstü tez incelenmiştir. Benzer çalışmalar mevcut olsa da bu çalışmada incelenen araştırmaların yöntemleri, konuları, veri toplama yaklaşımları ve önerileri dışında, çalışmaların kuramsal çerçeveleri ve bulguları arasındaki bağları da irdelenmiştir. ÇE teriminin ülkemizdeki popülerliği artmakla birlikte Türk Eğitim sistemine damgasını vuran yapılandırmacılık ÇE çalışmalarını da etkilemiştir. Cinsiyete göre çevreye karşı duyarlılık, uygulanan mekân dışı öğretimin eğitime olumlu katkısı, yapılandırmacı yaklaşıma övgü vb. sonuçları araştırma bulgularında sıklıkla görmekteyiz. Ancak bu çalışmalardaki kuramsal çerçeve eksikliği, neden-sonuç ilişkisine ışık tutmamakta ve nasıl sorusunu yanıtsız bırakmaktadır. Bu araştırmada ise sıklıkla kullanılan yapılandırmacılığın ya da kuramsal çerçeve eksikliğinin indoktrinasyon olup olmadığı tartışılmaktadır. Umulan bu araştırmanın farklı akademik çevrelerde verimli bir tartışma kapısı açmasıdır.