Toplumsal Ci̇nsi̇yet Eşi̇tsi̇zli̇ği̇ Konusundaki̇ Farkindaliğin Beli̇rlenmesi̇ne Yöneli̇k Akademi̇syenler Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

Abstract

ÖZHem ulusal hem de uluslararası ölçekte önemli gündem konularından biri olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği; insan hakları, hukuk, psikoloji, sosyoloji, ekonomi gibi pek çok alanı ilgilendiren ortak bir sorundur. Bu sebeple, ülkeler ve ilgili kurumlarca kamuoyunda farkındalık ve bilinç oluşturulmaya çalışılan güncel bir konudur. Toplumsal cinsiyet olgusunu; fikir özgürlüğü, sağlık hakları, eğitim fırsatı, istihdam olanakları vb. bağlamda ele alan çok sayıda bilimsel yayın mevcut olmakla birlikte, Türkiye'de bu alanda yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olduğu tespit edilmiştir.Bu çalışmada, uluslararası raporlar ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan istatistikler temel alınarak, Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitsizliği hakkında kamuoyunun farkındalığı ölçülmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Marmara Üniversitesi öğretim elemanları hedef kitle olarak belirlenmiş ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile ilgili bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir d . 4 Yapılan istatistiksel analizlerle, toplumsal cinsiyet realitesi ile öğretim elemanlarının konuya ilişkin farkındalığının ne ölçüde örtüştüğü incelenmiştir. Genel olarak, araştırmaya katılan öğretim elemanlarında farkındalığın düşük olduğu anlaşılmıştır. Bu bulgudan hareketle, toplumun daha az eğitimli kesiminde farkındalığın daha da düşük olduğu öngörülebilir. Yapılan testler sonucunda, sorulara verilen ortalama doğru cevap sayısı yönünden cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuş; kadınların farkındalığının erkeklerden yüksek olduğu kanaatine varılmıştır.

Toplumsal Ci̇nsi̇yet Eşi̇tli̇ği̇ Ölçeği̇ni̇n Geli̇şti̇ri̇lmesi̇

“…Sonuç olarak toplumsal cinsiyet kavramı aile içindeki iletişim sonucunda meydana gelen farkındalıklarla elde edilmeyle başlar. Doğumla kazanılan ve değiştirilmesi zor olan biyolojik özellikler cinsiyet, doğumdan sonra içinde yaşanılan toplum ve kültür yoluyla kazanılan, kültürler arasında farklılıklar taşıyabilen özelliklerin tümü ise toplumsal cinsiyet olarak açıklanmaktadır (Adaçay, 2014;Ertung, 2013;Köysüren, 2016;Yıldırım, Ergüt & Camkıran, 2018;Yılmaz, 2018).…”

“…Yine Koç Topluluğunun öncülüğünde gerçekleşip 2015-2017 yıllarını kapsayan "Ülkem İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekliyorum" projesi ile de öğrenci ve öğretmenlere yönelik seminerler düzenlenmiş ve bu konuda farkındalığın arttırılması sağlanmıştır (https://www.tapv.org .tr/). Ayrıca ilgili literatür incelendiğinde öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik ders alan öğretmenlerin toplumsal cinsiyet algı düzeylerinin yüksek olduğu ve bu nedenle öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik derslerin olması gerektiği yönünde çalışmalar (Acar Erdol & Gözütok, 2018;Allana, Asad & Sherali, 2010;Alptekin, 2019;Aslan, 2015;Aydemir, 2019;Baba, 2007;Efe & Ayaz, 2013;Erden, 2009;Esen, 2013;Filiz & Güzelyurt, 2017;Giuliano, 2006;Kafalı, 2020;Silva, Ferreira & Ferreira, 2017;Şener Özel, 2019;Yıldırım, Ergüt & Camkıran, 2018) yer almaktadır. Bu gibi çalışmaların öğretmenlerin toplumsal cinsiyet eşitliği algıları üzerinde etkili olduğu bu nedenle algılarının olumlu yönde yükselmiş olduğu söylenebilir.…”