Toplam Faktör Verimliliğinin Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir İnceleme: Seçilmiş OECD Ülkeleri Örneği

Abstract

İktisadi girdilerin daha üretken bir şekilde kullanımını ifade eden verimlilik kavramı, uzunca bir süredir, gelir ve refah düzeyinin iyileştirilmesi çabalarında önemli bir kaynak olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda, ülkelerarası gelir ve ekonomik büyüme farklılıklarının önemli bir kısmının verimlilikte ortaya çıkan farklılıklardan kaynaklandığı söylenebilir (Hall ve Jones, 1999: 83; Dünya Bankası, 2000: 1). Verimlilik kavramı iktisat alanında çok sayıda teorik ve ampirik çalışmaya konu olmuştur. Bu kapsamda ilk olarak Solow (1956) tarafından büyüme modeline teknolojik değişimin bir ölçütü olarak dâhil edilen verimlilik kavramı, modelde dışsal bir süreç olarak ele alınmıştır. Bunu takiben Solow (1957), çıktı artışının faktör birikimindeki ve verimlilikteki artışlara bağlı olduğunu ileri sürmüştür. Bu yaklaşıma göre emek, sermaye veya doğal kaynakları içerisine alan sabit bir faktör girdi bileşiminin kullanıldığı üretimdeki artışlar, teknolojik ilerleme ya da başka bir deyişle verimlilikteki iyileşmeler sonucu ortaya çıkmaktadır. Literatürde "Solow artığı" olarak da bilinen verimlilik kavramına iktisadi büyüme kapsamında atfedilen bu öneme rağmen verimliliğin kaynaklarının tam olarak açıklanmaması, kavramın o dönemde kapalı bir