The International Publication Performance of Geographers in Turkey (1945-2015): What Has Changed in the Last 10 Years (2005-2015)?

Abstract

Bu çalışma son 70 yılda Türk coğrafyacılarının uluslararası yayın performansını analiz etmektedir. Çalışmanın amacı, Türk coğrafyasının uluslararasılaşma düzeyini 7 farklı parametre yoluyla ampirik olarak saptamak ve özelikle son 10 yılda (2005)(2006)(2007)(2008)(2009)(2010)(2011)(2012)(2013)(2014)(2015) gelinen noktayı kritik perspektiften değerlendirmektir. Bu çerçevede Web of Science veri tabanı kullanılarak coğrafyacıların SCI-SSCI indekslerinde taranan uluslararası dergilerde ve bu indekslere giren 46 fiziki ve 76 beşeri coğrafya dergisinde yaptıkları yayınlar analiz edilmiştir. Bulgular, Türk coğrafyacılarının 70 yıllık dönemde indekse giren dergilerde toplam 318 makale yayınladığını ancak bunun 274 tanesinin (%86) son 10 yılda basıldığını göstermektedir. Coğrafyacıların son 10 yılda yayın sayısı büyük bir atılım (9 kat) göstermiş ancak yayınların kalitesi eskiye göre 3 kat düşmüş ve birçok yayın hiç atıf almamıştır. Türkiye'deki coğrafyacıların sadece %20'si indeksli dergilerde yayın yapmış, ancak bu yayınların çoğunu da disiplin içindeki az sayıda aktör yapmıştır. Fiziki coğrafyacılar uluslararası işbirlikleri sayesinde yurtdışı yayın sayısında büyük bir artış sağlarken, beşeri coğrafyanın başarısının önemli bir kısmı coğrafya eğitimi sayesinde olmuştur. Coğrafyacılar yayınladıkları makalelerin %77'sini disiplinin kendi dergilerinde değil, alan dışında yer alan, etki faktörü düşük kolay dergilerde yapmışlardır. Yayınların çoğu üç büyük metropoldeki köklü bölümlerden ziyade Anadolu'daki yeni bölümlerden kaynaklanmaktadır. Artan yurtdışı yayına rağmen, indeksli coğrafya dergilerinde Türkiye'den yapılan yayınların fiziki coğrafya alanında sadece %16'sı, beşeri coğrafya alanında da sadece %8'i Türkiye'deki coğrafyacılar tarafından yapılırken, geri kalanı coğrafyacı olmayan Türkler tarafından yapılmıştır. Bu durum en azından uluslararası arenada Türkiye'yi halen, fiziki coğrafyada jeologların, beşeri coğrafyada da şehir-bölge plancılarının coğrafyacılardan daha fazla temsil ettiğini göstermektedir. Sonuç olarak Türk coğrafyasının uluslararasılaşma düzeyi halen düşük olmakla beraber, son 10 yılda olumlu bir sürecin başladığını vurgulamak gerekir. Ancak bu olumlu sürecin tam bir uluslararasılaşma değil, bazı yönlerden "çarpık bir uluslararasılaşma" olduğunu da belirtmek gerekir.