The Impact of Health Workers’ Social Support Perceptions on Burnout Levels During The Covıd-19 Pandemic

Abstract

Tükenmişlik, bireysel ve örgütsel düzeyde olumsuz etkileri olan kademeli bir süreçtir ve stresli olaylara karşı bir tepki olarak ortaya çıkar. İnsan merkezli çalışmayı gerektiren sağlık sektörünü çalışanları son derece stresli bir meslek grubu olarak görülmektedir. Bu nedenle, tükenmişlik sağlık çalışanları arasında oldukça yaygındır. Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemi döneminde sosyal desteğin tükenmişlik üzerindeki etkisini sağlık çalışanları açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini sağlık sektöründe çalışan 337 katılımcı oluşturmuştur. Araştırma kapsamında değişkenler arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri ortaya koymak için korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Korelasyon analizi sonucuna göre, sosyal destek kaynakları ile tükenmişliğin her bir boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırma hipotezlerini test etmek için yapılan regresyon analizi sonucu test edilen tüm modellerde sosyal destek kaynaklarından çalışma arkadaşı desteğinin tükenmişliğin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı hissi boyutlarını etkilediği ortaya konulmuştur. Ancak sosyal destek kaynaklarından aile desteği ve özel birinin desteğinin tükenmişliğin hiçbir boyutu üzerinde etkisinin lmadığı tespit edilmiştir.

Sosyal Bilimlere Çok Yönlü Yaklaşımlar: Tarih, Turizm, Eğitim, Ekonomi, Siyaset ve İletişim

“…Covid-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarının sosyal destek algılarının tükenmişlik düzeyine etkisi çalışmalarında salgın sürecinde en etkilenen sektörlerin başında sağlık sektörünün olduğunu ifade etmektedirler. Yoğun çalışma ve uzun çalışma saatleri sağlık çalışanlarında bir tükenmişliği ortaya çıkarmıştır (Özbezek, Paksoy ve Çopuroğlu, 2021).…”

Pandemi Sürecinde Hemşirelerin Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

“…6 İnsan odaklı hizmet alanında çalışan meslek üyelerinde sosyal destek eksikliği bireylerin kendilerini yalnız hissetmelerine, iş ve özel hayatlarında olumsuz sonuçlara ve özellikle de stresin olumsuz etkileri ile baş etmede güçlüklere neden olabilir. 7,8 Bireylerin kendilerini iyi hissetmesi ve bu olumsuz durumlarla baş edebilmesinde sosyal destek sistemleri kadar algıladıkları sosyal destek kavramı da önemlidir. Bu bağlamda, pandemi sürecinde sosyal desteğe duyulan ihtiyacın artması ve bu ihtiyacın yeterli oranda karşılanamaması bireylerin ruh sağlığı üzerinde tehdit edici bir faktör olarak karşımıza çıkabilir.…”

“…ve COVID-19 sürecindeki çalışma deneyimlerini içeren 20 sorudan oluşmaktadır. 6,7,13 Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ): Zimmet ve ark. tarafından 1988 yılında geliştirilmiştir.…”

Pandemide Sağlık Çalışanlarının Bireysel İş Yükü Algısının İşe Bağlı Gerginlik Düzeyine Etkisi

“…European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) açıklamasına göre, bu dönem zarfında hastalığın son derece bulaşıcı olduğu, ölümcül olabileceği ve bazı hastalarda asemptomatik seyrettiği belirtildi [3]. Türkiye'de ilk COVID-19 vakasının tespit edildiği 11 Mart 2020 tarihinden 14 Temmuz 2021 tarihine kadar güncel verilere göre toplam vaka sayısı 11 milyon 942 bin 695'e ulaşırken, toplam 88.064 kişi hayatını kaybetmiştir [4,5]. COVİD-19 pandemisi, yaşamımızın merkezine aniden yerleşen, inkar edilemez bir gerçeklik olarak karşımıza çıkmıştır.…”

“…Dünya çapında büyük bir krize neden olmuştur ve birçok ülkede sağlık sistemleri üzerinde büyük bir baskı oluşturup, ülkelerin ekonomik düzeylerinin altüst olmasına ve sosyal yaşamın büyük çoğunlukla durmasına neden olmuştur [7] Salgından en çok etkilenen en ön saflarda yer alan sağlık çalışanlarıdır [8]. COVİD-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarının mesai saatlerinin uzaması, sürekli artan hasta sayısı, hastalık bulaşı riski nedeniyle sürekli tetikte olma hali beraberinde koruyucu ekipmanın neden olduğu fiziksel anlamda kısıtlılık, spontanlığın ve özerkliğin kaybedilmesinin yanı sıra COVİD-19 ile ilgili güncel bilgileri takip etme gereksinimi, aile sorumluluklarıyla birlikte birçok stres kaynağıyla ve artan iş yüküyle karşı karşıya kalmıştır [4,8]. İş yükü, kişinin üzerinde hissettiği bir tür baskı ve bu kavram çoğu iş için algıya dayalı bir içeriğe sahiptir [9].…”