StreszczenieChęć zachowania naturalnego i zdrowego uzębienia przez całe życie człowieka wiąże się z regularnymi wizytami kontrolnymi w gabinecie stomatologicznym oraz poddawaniem się wymaganym procedurom leczniczym. W społeczeństwie rośnie świadomość potrzeby utrzymania zdrowia jamy ustnej, dlatego lekarze stomatolodzy obejmują swoją opieką pacjentów w każdym wieku. Wśród nich liczną grupę stanowią kobiety w wieku około-i pomenopauzalnym. Ze względu na wygaśnięcie wewnątrzwydzielniczej funkcji jajników dochodzi u nich do zmniejszenia stężenia hormonów estrogenowych. Prowadzi to do szeregu implikacji ogólnoustrojowych, włą-czając negatywny wpływ na ślinianki oraz błonę śluzową jamy ustnej. U pacjentek tych lekarze stomatolodzy muszą brać pod rozwagę fakt, że mogą one cierpieć na schorzenia jamy ustnej specyficzne dla tego okresu życia. W niniejszej pracy przedstawiono najczęściej pojawiające się dolegliwości dotyczące jamy ustnej kobiet w wieku około-i pomenopauzalnym. Podczas gdy pojawiające się w przebiegu menopauzy objawy ogólne są powszechnie znane, ciągle niska jest świadomość, że dyskomfort w obrębie jamy ustnej jest również częścią dolegliwości tego okresu. Autorzy przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący wpływu niedoboru estrogenów oraz ich suplementacji na ślinianki oraz błonę śluzową jamy ustnej u kobiet w wieku około-i pomenopauzalnym. Szczególną uwagę zwrócono na objawy związane z nieprawidłowym nawilżeniem błony śluzowej jak również pojawiającym się najczęściej w tym wieku zespołem piekących ust. Autorzy przedstawili także metody terapii wymienionych dolegliwości.Słowa kluczowe: niedostateczne wydzielanie śliny, zespół piekących ust, menopauza.
SummaryPreserving natural and healthy dentition till the end of life is strongly connected with regular control visits at the dentist's surgery and following therapeutic procedures that may be found necessary. Today's society develops an awareness of the necessity to preserve good health of the oral cavity. Therefore, dentists attempt to provide medical care to the patients of all ages, including menopausal women. Women at the perimenopausal or post-menopausal age often experience a decrease in estrogenic hormone concentration due to discontinued endocrinological activity of the ovaries. This leads to a number of systemic implications, including the negative effect on salivary glands and oral mucosa. It is important to keep in mind that such patients may suffer from oral diseases specific to their age. This paper presents most common oral diseases that occur in women at the menopausal or perimenopausal age. While the systemic aspects of menopause are well documented, the awareness of oral discomfort as a part of menopausal complaints is still low. The authors present the current state of knowledge on how deficiency or supplementation of estrogens can affect salivary glands and oral mucosa in perimenopausal and post-menopausal women. Particular attention is paid to symptoms resulting from abnormal lubrication of oral mucosa or burning mouth syndrome, the la...