In Search of Cultural and Personal Experience behind woman in James Joyce's Dubliners W poszukiwaniu kulturowej i jednostkowej motywacji w użyciu leksemu woman przez Jamesa Joyce'a w Dublińczykach Streszczenie: W artykule zaprezentowano metodologiczną zasadność i konieczność zastosowania takiej analizy leksykalno-semantycznej, w której za podstawę przyjmuje się nie wyabstrahowane ponad-i pozakontekstowe definicje słownikowe, ale sposób, w jaki znaczenia kreuje dany (jednostkowy) użytkownik języka w faktycznych zdarzeniach mownych. Na podstawie opowiadań Jamesa Joyce'a ze zbioru Dublińczycy prześledzono niuanse semantyczne słowa woman 'kobieta', przyjmując, że w każdym wypadku są to wyrazy doświadczeniowych konceptualizacji samego Joyce'a, tych o podłożu wspólnotowym i tych jednostkowych. Chociaż niektó-re ze stwierdzonych konceptualizacji przypominają wyidealizowane definicje, jakie leksemowi woman przypisują dla angielszczyzny okresu wiktoriańskiego słowniki, to dla pełnego zrozumienia woman w Dublińczykach należy uwzględnić wiele epizodów z życia Joyce'a oraz charakterystykę społeczno-kulturową jego czasów.Słowa kluczowe: semantyka leksykalna, konceptualizacja, doświadczenie, kobieta, James JoyceThe aim of this contribution is to exemplify a private and individualized approach to word meaning as both an alternative and complementation to the standard dictionary-oriented and sense-based lexical semantics 1 . We, thus, assume that On the methodological plane, our position is that the senses of a word are not just extensions of one another, but, rather, they all constitute clusters based on "family resemblance"3 . As there is no generally established, or agreed, rule on the basis of which we can predict conventionalized meanings of a lexical item, it seems that the senses are culturally defined and have to be learned, rather than can be predicted. Even within one culture, the meaning of a word is by no means the same in all minds. Still, it is possible to find experiential and dictionary-based way of tracing semantic histories of words. On methodological and practical inadequacies of the latter, see additionally Łozowski (2015).
2We attempt this specifically in our contextual analysis below. Yet, a few words of generalization might prove useful here. Gleed (2011: 51-52) points out that having spent in Ireland his first 22 years of life, James Joyce left not only his own country but also abandoned his Roman Catholic religion, choosing "self-imposed exile" in Continental Europe. In the words of Bulson (2006: 21), "Joyce was born and raised in the nineteenth-century Ireland, but he matured in twentieth-century Europe." Although in many European countries this was the period of great changes as regards gender roles, Ireland's development concerning this issue was considerably postponed to the result that old Victorian values were preserved there much longer. Irish women at the turn of the 20th century were severely abused with no rights to defend themselves. To conform to societal norms, they had to be obedient, devo...