Tác động của mở rộng đô thị đến di sản văn hóa: nghiên cứu ở khu vực quần thể di tích Huế

Abstract

Những biến động đô thị tốc độ nhanh và quy mô rộng trong những thập kỷ gần đây đã gây ra rất nhiều thách thức trong công tác bảo tồn và quy hoạch sử dụng đất, đặc biệt là công tác bảo tồn di tích lịch sử. Tốc độ phát triển đặt ra một thách thức cho các nhà quy hoạch đô thị, việc mở rộng ranh giới thành phố thường xuyên vượt quá quy hoạch. Điều này dẫn đến những thách thức hơn nữa cho các nhà quy hoạch đô thị, cụ thể là (i) cơ sở dữ liệu quy hoạch thường bị lỗi thời và (ii) các quá trình, mô hình tăng trưởng đô thị không có kế hoạch không được tính toán một cách hợp lý. Bài viết này trình bày một cách tiếp cận để giải quyết những thách thức này bằng cách sử dụng dữ liệu viễn thám đa thời gian để nghiên cứu sự thay đổi lớp phủ/sử dụng đất trong gần nửa thế kỷ (1968-2016) bằng cách sử dụng dữ liệu vệ tinh SPOT và bản đồ địa hình từ NIMA do thư viện trường Đại học Texas công bố. Một phân tích chi tiết về mở rộng không gian đô thị được định lượng bằng các chỉ số đô thị hóa khác nhau. Kết quả chỉ ra rằng quá trình mở rộng đô thị đã mang lại những thay đổi lớn về sử dụng đất và tăng trưởng đô thị, dẫn đến những tác động đáng kể đến không gian cảnh quan của các di tích. Các phát hiện tiếp tục cho thấy sự suy giảm về đất nông nghiệp và không gian xanh kéo dài trong suốt 48 năm. Kết quả không chỉ xác nhận khả năng ứng dụng và hiệu quả của phương pháp tích hợp giữa viễn thám và đo lường mà còn cho thấy các đặc điểm đáng chú ý về thời gian của thay đổi sử dụng đất và động lực mở rộng đô thị trong các khoảng thời gian khác nhau (1968-1995, 1995-2000, 2000-2005, 2005-2011, và 2011-2016).

Giám sát thảm thực vật ngập mặn bằng công nghệ viễn thám và mô hình học máy: trường hợp nghiên cứu tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, Việt Nam

“…Quá trình phân loại và phân tích biến động thảm thực vật ngập mặn được thực hiện theo sơ đồ trong Hình 2.  Phân loại dựa trên đối tượng: Phương pháp phân loại này cho phép phân tích đối tượng ở đa tỷ lệ, giảm thiểu sự xuất hiện những thay đổi nhầm lẫn nhỏ và phát hiện biến động được tốt hơn [10]. Quá trình bắt đầu bằng bước phân mảnh ảnh (segmentation) với các tham số tùy chỉnh về hình dạng (Shape), độ chặt (Compactness) và tỷ lệ (Scale).…”

“…Đây là những tham số quan trọng trực tiếp quyết định đến kích thước của mỗi đối tượng thảm thực vật ngập mặn. Kết quả tùy chỉnh các tham số phân mảnh ảnh, sau nhiều lần thử nghiệm đã lựa chọn các tham số như: Scale (10), Shape (0,65) và Compactness (0,75) trở thành các tham số tối ưu trong việc giảm thiểu nhầm lẫn giữa các thảm thực vật ngập mặn với các đối tượng khác trên ảnh vệ tinh trong khu vực nghiên cứu.…”