Sistem Resi Gudang dalam Perspektif Kelembagaan Pengelola dan Pengguna di Kabupaten Subang: Studi Kasus KSU Annisa

Abstract

A drop in agricultural commodity prices at harvest season and difficulty of obtaining farm financing are problems often faced by farmers. Warehouse Receipt System (WRS) is expected to be one among other government efforts to facilitate farmers to cope with these problems. WRS is a delay selling strategy by farmers in a way to temporarily storage their products in the warehouse and sell them at the right time to get the possible highest price. Warehouse Receipt (WR) may be used by farmers as collateral to get loan from designated bank and other financial institution. In general, the implementation of the WRS has been slow and has not been widely used by farmers and other WRS target participants. This paper aims to analyze policy in the implementation of WRS with regard to institutional perspectives of service supplier and users in Subang Regency and to formulate policy options for future performance improvement. Some findings indicate that small land size, the immediate need of cash during harvest season and famers' limited ability to meet quality standards are regarded as constraining factors for farmers to utilize WRS. Lacks of understanding of the concept, benefits, and implementation procedures of WRS remain fundamental problems. These occur at the farm level and in related agencies including local government officials. Dissemination and advocacy of WRS to farmers, farmer groups and all stakeholders need to be undertaken in a wider scale. An active role of local government is urgently needed to accelerate the dissemination of SRG. Keywords: Warehouse Receipt System, institution, farmers' group, cooperative, local government ABSTRAKMerosotnya harga komoditas pertanian saat musim panen dan kesulitan memperoleh pembiayaan usaha tani merupakan fenomena yang seringkali dihadapi oleh para petani. Sistem Resi Gudang (SRG) diharapkan menjadi salah satu upaya pemerintah untuk memfasilitasi petani dan peserta skim SRG lainnya dalam menghadapi permasalahan tersebut. SRG merupakan strategi tunda jual yang dilakukan petani dengan cara menyimpan hasil panennya di gudang pengelola SRG dan menjualnya pada saat yang tepat untuk memperoleh harga yang tertinggi. Resi Gudang (RG) dapat dipergunakan oleh para petani sebagai jaminan untuk memperoleh kredit perbankan atau lembaga keuangan lain yang ditunjuk. Secara umum pelaksanaan SRG masih berjalan lambat dan belum banyak dimanfaatkan oleh para petani dan sasaran peserta skim SRG lainnya. Penulisan makalah ini bertujuan untuk menganalisis kebijakan penyelenggaraan SRG dalam perspektif kelembagaan pengelola dan pengguna di Kabupaten Subang dan merumuskan alternatif kebijakan untuk meningkatkan kinerja SRG. Terbatasnya luas lahan garapan, kebutuhan untuk memperoleh uang tunai serta persyaratan kualitas dan volume minimal produk yang ditetapkan pengelola SRG, merupakan pembatas tingkat partisipasi petani dalam memanfaatkan SRG. Keterbatasan pemahaman tentang konsep dan manfaat SRG maupun tata cara pelaksanaannya menjadi permasalahan mendasar, tidak hanya di tingkat petani se...

Türkiye’de Lisanslı Depoculuk Sisteminin Tarım Piyasalarına Entegrasyonu ve Benimsenmesinin Önündeki Kısıtlar

“…Tengiz ve Ayyıldız (2023) tarafından yapılan araştırmada, işletme ölçeği büyüdükçe lisanslı depo kullanma oranının arttığı tespit edilmiştir. İşletmelerin çok parçalı ve dağınık yapıda olması ve küçük ölçekli üretim yapılması, üreticilerin lisanslı depoculuk sistemini kullanmalarına ilişkin kararlarını olumsuz etkilemektedir (Anugrah & Suryani, 2015). Gunawan et al (2019) Endonezya'da özel ve kamuya ait lisanslı depoların kullanımını etkileyen faktörleri regresyon analizi ile belirlemişlerdir.…”

“…Aynı zamanda lisanslı depoculuk sistemi ile ürünler sigortalanarak, ürün senetleri karşılığı kredi kullandıracak olan finansal kuruluşlara da güvenli bir teminat sunulmaktadır. Lisanslı depoların, çiftçilerin ürünleri için en doğru zamanda ve en yüksek fiyattan ürünlerini satabilecekleri "gecikmeli satış stratejisi" olduğu belirtilmektedir (Anugrah & Suryani, 2015).…”

“…Lisanslı depoculuk sistemine ilişkin literatürde son yıllarda çalışmaların arttığı gözlenmiştir. Yapılan araştırmalar lisanslı depoculuğun çiftçiler tarafından tercih edilip edilmediği ya da kullanım tercihini etkileyen faktörler üzerine yoğunlaşmıştır (Anugrah & Suryani, 2015;William & Kaserwa, 2015;Miranda et al, 2018;Gunawan, et al, 2019;Adjognon, et al, 2019). Literatürde yer alan çalışmaların vurguladığı ortak nokta, sistemin küçük üreticileri dışlamasıdır.…”

Sistem Resi Gudang Kopi Arabika Gayo dalam Perspektif Kelembagaan Pengelola dan Pengguna di Kabupaten Aceh Tengah

“…Padahal keterkaitan pelaksanaan SRG dengan Pemda diatur melalui UU No. 9/2006 dan perubahannya, Pemda sebagai pembuat kebijakan bertugas untuk mempercepat keunggulan di daerah, penguatan peran pelaku usaha ekonomi kerakyatan, dan fasilitas pengembangan pasar lelang komoditas (Anugrah et al, 2015).…”

“…Padahal RG menjadi instrument stablilisasi harga dan sebagai alternatif pembiayaan yang penting bagi petani. Pemasyarakatan tentang SRG maupun implementasi di lapangan belum sepenuhnya berjalan sesuai harapan, termasuk hubungan antar pelaku dan kelembagaan serta fasilitas terkait (Anugrah, Ewidodo, & Suryani, 2015). Hal ini juga dinyatakan pada penelitian (Fadhiela, Rachmina, & Winandi, 2018) bahwa minat petani kopi Arabika Gayo masih tergolong rendah untuk memanfaatkan SRG yaitu hanya 15% hingga 20% dari jumlah petani kopi Arabika di Kabupaten Aceh Tengah.…”