Sınıf Eğitimi Bilim Dalı’nda Çocuk Edebiyatı Konulu Lisansüstü Çalışmalara Genel Bakış: Bir Meta-Sentez Çalışması

Abstract

Bu çalışmada Sınıf Eğitimi bilim dalında çocuk edebiyatıyla ilgili lisansüstü çalışmalardaki eğilimleri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda meta-sentez yöntemi kullanılmıştır. Nitel verilerin yorumlanması ve değerlendirilmesi temel alınmış, incelenen çalışmalar nitel bir yaklaşımla ele alınarak sonuçlar derinlemesine irdelenmiş, benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Verilerin toplanmasında Yükseköğretim (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından faydalanılmıştır. Araştırmaya 2010-2020 yılları arasında gerçekleştirilmiş olan 31 yüksek lisans, 1 doktora olmak üzere 32 tez dâhil edilmiştir. Araştırmanın yöntemi kapsamında süreç ve bulgular detaylı bir şekilde rapor edilmiştir. Araştırma sonucunda; çalışmaların çoğunluğunun konu alanı itibariyle kitap/metin incelemesi altında değerler eğitimi ile ilgili olduğu, doküman incelemesi yöntemi üzerine yoğunlaştığı, veri analizinde içerik ve betimsel analizin sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Çalışmaların geçerlilik ve güvenirliklerinin sağlanmasında yoğunlukla doğrudan alıntı ve uzman görüşüne başvurulduğu, çalışmaların çoğunluğunun hikâye/kitap incelemesi/değerlendirilmesine yönelik sonuçlar sunduğu belirlenmiştir. Çalışmaların sonuçlarına yönelik önerilere ilişkin verilerde ise çocuk edebiyatı ürünlerinin içeriğine yönelik öneriler ön plana çıkmıştır. Öğretmen, ebeveyn ve eğitimcilerin çocuk kitapları ile ilgili farkındalık kazanmasına yönelik öneriler de yer almıştır.

Hayat bilgisi ve çocuk edebiyatı bağlamında yapılan araştırmalara yönelik bir meta-sentez çalışması

“…Araştırmanın amacı ve soruları kapsamında "Dergi Park Akademik", "YÖK Ulusal Tez Merkezi" ve "Google Scholar" veri tabanlarından toplamda 15 farklı ilgili araştırmaya erişilmiştir. Bu araştırmalardan dördü (Bozkurt, 2019;Deliveli, 2020;Kodan ve Kara, 2021;Takak ve Kabapınar, 2022) dahil etme ölçütlerinden ilk üçünü, ikisi de (Durmaz, Topçam, Sönmez ve Baysal, 2023) dördüncü dahil etme ölçütünü taşımadığı için meta-sentez çalışması dışında bırakılmıştır. Geriye kalan dokuz farklı araştırma dahil etme ve dışarıda tutma ölçütlerinin tamamını taşımaktadır.…”