Şeyhüli̇slam Çatalcali Ali̇ Efendi̇ni̇n Fetavâ-Yi̇ Ali̇ Efendi̇ Adli Fetva Mecmuasina Göre Osmanli Toplumunda Ai̇le Kurumunun Oluşmasi Ve Dağilmasi

Yakut, Esra

doi:10.1501/otam_0000000171

Cited by 3 publications

(2 citation statements)

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Cilt / Volume / ‫:المجلد‬ 4 Sayı / Issue / ‫:العدد‬ 7 Haziran / June / ‫ان‬ ‫حزير‬ 2024 birçok araştırmada ele alınmıştır. Ancak mevcut araştırmalar mecmuaların özel olarak (Kallek, 1995b) veya daha genel kapsamda (Şahin, 2000) şekil ve usul kurallarının değerlendirilmesi, hukukî bir konunun belirli bir fetva mecmuası esas alınarak incelenmesi (Yakut, 1996) ve Osmanlı dönemi fetva literatürünün ortaya konulması 10 şeklinde olmuştur.…”

Section: Journal Of Religion and Human -‫واإلنسان‬ ‫الدين‬ ‫مجلة‬unclassified

Bir Fetva Emini: Çeşmîzâde Mehmed Hâlis Efendi (ö.1297/1879) ve Hulâsatü’l-Ecvibe Adlı Eseri

Menekşe

2024

Din Ve İnsan Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Osmanlı dönemi fetva literatürü hukuk tarihi başta olmak üzere Osmanlı tarihi ile ilgili çalışmaların hemen hepsinde birincil kaynak olarak önemli bir yer tutmaktadır. Genelde mecmualar tarzında derlenen fetvalar, eğitim-öğretim amacıyla medreselerde okutulan hukuk doktrini eserlerinin yanı sıra soru-cevap şeklinde düzenlenmiş olması, net ve özlü cevap vermesi, sık karşılaşılan aktüel konulara yoğunlaşması ve daha ziyade Hanefi mezhebinde hâkim olan görüşü yansıtması sebebiyle yargılama sürecinde kadıların bilgi ve yürürlük kaynağını oluşturmuş, hukukun birçok alanında istifade edilebilecek temel bir başvuru kaynağı olmuştur. Mahkemelerde kullanılan çok sayıdaki fetva mecmuasından biri de Çeşmîzâde Mehmed Hâlis (ö. 1297/1879) Efendi’nin Hulâsatü’l-ecvibe adlı eseridir. Çeşmîzâde Mehmed Efendi, Osmanlı Devleti’nde hem idarî mekanizmanın hem de toplumun fetva taleplerini karşılamaya yönelik ihdas edilen, zamanla fetva bürokrasisinin odak noktası hâline gelen Meşihat Makamı’na bağlı Fetva Eminliğinde uzun süre görev yapmıştır. Çalışmada öncelikle, Çeşmîzâde Mehmed Efendi’nin hal tercümesine yer verilmiş, kısaca hayatı, ilmî şahsiyeti ve ortaya koyduğu eserleri ele alınmıştır. O’nun en önemli eseri; Osmanlı muhitinde fetva kitapları arasında “Kütüb-i sitte-i mu’tebere-i mütedâvile” (çok kullanılan muteber altı kitap) diye anılan 6 meşhur fetva kitabı olan Fetâvâ-yı Ali Efendi, Fetâvâ-yı Feyziyye, Behcetü’l-fetâvâ, Fetâvâ-yı Abdürrahîm, Netîcetü’l-fetâvâ ve İbn Nüceym’in el-Fetâvâ’sının tekrarları çıkarılmak suretiyle özetlenmiş ve sütunlar halinde neşredilmiş “Hulâsatü’l-ecvibe” adını verdiği fetva mecmuasıdır. İşte bu çalışmada Çeşmîzâde Mehmed Hâlis Efendi’nin hayatı ve ona şöhret kazandıran Hulâsatü’l-ecvibe adlı eserinin içerik ve muhteva olarak tanıtımı yapılmıştır.

show abstract

Section: Journal Of Religion and Human -‫واإلنسان‬ ‫الدين‬ ‫مجلة‬unclassified

Bir Fetva Emini: Çeşmîzâde Mehmed Hâlis Efendi (ö.1297/1879) ve Hulâsatü’l-Ecvibe Adlı Eseri

Menekşe

2024

Din Ve İnsan Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…65 Küçük yaşta velisinin izniyle evlendirilen kimselerin buluğa erdikten sonra nikah akdini feshettirme hakları da bulunmaktaydı. 66 Bazen velilerin izni olmasına rağmen eş adaylarının rızası olmadan nikah akdine gidilebildiği belgelerden anlaşılmaktadır. Bu durumda tarafların müracaatıyla nikahın feshedilebilmesi mümkündür.…”

Section: Boşanma İle İlgi̇li̇ Mali̇ Yükümlülüklerunclassified

Şer'i̇yye Si̇ci̇lleri̇ne Göre Di̇yarbeki̇r'de Boşanma Hadi̇seleri̇ (1655-1747)

Sarı¹

2017

Joh

View full text Add to dashboard Cite

ÖzToplumun en küçük birimi olan ailenin dağılması yani eşlerin arasındaki evlilik bağının çözülmesi olarak adlandırılan boşanma olayları, her dönem önemli bir mesele olarak görülmüştür. Toplumların sosyo-kültürel değişimleri içerisinde boşanma kavramına yükledikleri anlamlar ve algılamalar zaman içerisinde farklılıklar göstermiştir.Çalışma alanı olarak seçtiğimiz bölge, farklı din ve mezheplerin birlikte yaşadığı bir coğrafya olması dolayısıyla, farklı boşanma gerekçeleri ve usullerini de ihtiva etmektedir. Bahsettiğimiz inanç farlılıklarının yanında töre diye adlandırdığımız gelenek ve göreneklerin hukukun üstüne çıkabildiği bir sosyal yapıyı da çalışma sahamızda görmek mümkündür.Yapılan araştırmada 18. Yüzyıl Diyarbekir'inde Şer'iyye Sicillerine yansıyan boşanma ve boşanma ile ilgili dava kayıtları incelenmiştir. Dava konusu olan boşanma olaylarının nedenleri, karşılaşılan boşanma türleri ve mahkemeye intikal etmiş boşanma sonrası anlaşmazlıklar değerlendirilmiştir. Mahkeme kayıtlarında boşanma ile ilgili kullanılan kavramlar, boşanma sonrası çocukların durumu, nafaka ve mehir ödenmesi, başlık meselesi gibi problemler ve bu problemlere karşı üretilen çözümler çalışmanın temelini oluşturmaktadır.

show abstract

Osmanlı Mahkemelerine Yansıyan Bazı Boşanma Davaları

BUDAK

2022

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Toplumu oluşturan en küçük birim olan aile, kadın ve erkeğin ortak bir hayat sürmek amacıyla yaptıkları bir antlaşma ile kurulur. Boşanma ise bu kurulan bağın kopması evlilik aktinin son bulmasıdır. Kurana ve sünnete dayanan islam hukuku boşanmada erkeğe yani kocaya büyük yetki vermektedir. Bununla birlikte bu hakkı tamamen erkeğin tekeline de bırakmamıştır. Şer’iyye sicilleri, Osmanlı aile hayatı, sosyal, ekonomi ve kültürel olarak birçok değerli veriler barındırması açısından özellikle tarihçiler açısından birincil kaynaklardır. Araştırma konumuzun ana kaynağını YÖK’te yayınlanan şer’iyye sicilleri transkripsiyonunu içeren tezler oluşturmaktadır. Çalışmamızda belirli bir yüzyıl ya da şehir tercih edilmemiş Osmanlı genelinde kadınların genel geçimsizlik nedenleri dışında boşanma sebepleri sondajlanarak incelenmiştir. Bu sebepler arasında konu başlıkları olarak yer verdiğimiz din sebepli(din hatta mezhep değiştirme, dine küfür) boşanma, sütkardeş olduklarının anlaşılması üzerine boşanma, sağlık sebepli(iktidarsızlık, delilik) boşanma, şartlı boşanma, buluğa erme gerekçeli boşanma, kuma sebepli boşanma yer almaktadır.

show abstract

Şeyhüli̇slam Çatalcali Ali̇ Efendi̇ni̇n Fetavâ-Yi̇ Ali̇ Efendi̇ Adli Fetva Mecmuasina Göre Osmanli Toplumunda Ai̇le Kurumunun Oluşmasi Ve Dağilmasi

Cited by 3 publications

References 0 publications

Bir Fetva Emini: Çeşmîzâde Mehmed Hâlis Efendi (ö.1297/1879) ve Hulâsatü’l-Ecvibe Adlı Eseri

Bir Fetva Emini: Çeşmîzâde Mehmed Hâlis Efendi (ö.1297/1879) ve Hulâsatü’l-Ecvibe Adlı Eseri

Şer'i̇yye Si̇ci̇lleri̇ne Göre Di̇yarbeki̇r'de Boşanma Hadi̇seleri̇ (1655-1747)

Osmanlı Mahkemelerine Yansıyan Bazı Boşanma Davaları

Contact Info

Product

Resources

About