Sesli Kitap Okuma Etkinliğinde, Annenin Kültürel Sermayesinin Çocuğun Okul Öncesi Okuryazarlik Geliṣimine Etkisi

Abstract

ÖZAraṣtırmanın amacı, sesli kitap okuma etkinliğinde annenin kültürel sermayesinin çocuğun okul öncesi okuryazarlık geliṣimine etkisini incelemektir. Nitel araṣtırma özelliği taṣıyan bu araṣtırmada, durum çalıṣma deseninin alt modeli olan bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıṣtır. Araṣtırmanın çalıṣma grubu, ölçüt örneklem yöntemine uygun olarak seçilmiṣtir. Araṣtırmanın katılımcıları, Almanya"da yaṣayan ve farklı eğitim ve sosyoekonomik düzeye sahip 6 Türk kökenli anne ve onların okul öncesi dönemdeki çocuklarından oluṣmaktadır. Annelerin çocuklara sesli kitap okuma sürecini ev ortamında incelemek için, gözlem türlerinden yapılandırılmamıṣ labaratuvar çalıṣması kullanılmıṣtır. Çalıṣmada, ayrıca annelerle görüṣme yapılmıṣtır. Bu görüṣmede, annelerin sesli kitap okuma ile ilgili görüṣleri alınmıṣtır. Gözlem sonucunda elde edilen veriler, sosyal dizi analizi (social sequence analysis) yardımıyla, annelerle yapılan görüṣmede elde edilen veriler de betimsel analiz kullanılarak çözümlenmiṣtir. Araştırmanın bulgularına göre; okul öncesi okuryazarlık geliṣiminde önemli rol oynayan sesli kitap okuma yöntemi, annelerin kültürel sermayelerine göre farklılık gösterdiği saptanmıṣtır. Kültürel sermayesi yüksek olan annelerin, kültürel sermayesi düṣük annelere göre sesli kitap uygulamasıyla çocuğun okul öncesi okuryazarlık geliṣimine daha iyi katkı sağladıkları sonucuna ulaṣılmıṣtır. ABSTRACTThe study aims to examine influence of mother"s cultural capital on development of child"s preschool literary in book reading activity. In this qualitative research, integrated multistate pattern, a sub-model of case study pattern, was used. Sample group of the study was selected based on the criterion sampling method. Participants of the study consist of 6 Turkish families who live in Germany and have different level of education and socio-economy and their preschool children. In order to observe the process of mothers reading books orally for their children at home, unstructured laboratory study was used from among the types of observation. In the study, interviews were held with the mothers as well. During these interviews, opinions of mothers on book reading were obtained. The data obtained as a result of observation was analysed using the social sequence analysis method, while the data obtained from interviews with mothers was analysed using the descriptive analysis method. According to findings of the study, the method of book reading, which has an important role in preschool literacy development, varies by cultural capitals of the mothers. It is concluded that mothers who have a high cultural capital make better contribution to preschool literacy development of the child through book reading practice compared with mothers who have low cultural capital.