Şeker Bağımlılığı: Gerçek mi hayal ürünü mü?

Abstract

Şeker, hem enerji içeriği hem de tadı nedeniyle beynimizdeki ödül sistemini tetikleyen lezzetli bir besindir ve yiyecek bağımlılığına neden olan işlenmiş besinlerin ana yüzünü oluşturmaktadır. Şekerin beyindeki, genel etkileri ve özellikle de beynin ödül yolaklarında etkileri yoğun bir araştırma ve tartışma alanı olmuştur. Şeker tüketimi, mezokortikolimbik sistemi madde kullanımıyla benzer şekilde aktive eder. Şeker alımına bağlı olarak beyinde dopamin D1 reseptör bağlanmasında artış ve D2 reseptör bağlantısında azalma olmakta ve dopamin seviyelerinde oluşan bu değişiklik önce yoksunluğa, ardından devam eden şeker alımına yol açabilmektedir. Kanda yüksek şeker seviyeleri periferik olarak salınan iştah hormonlarının düzenlenmesinin yanı sıra, hipotalamik iştah peptitlerini de etkilemektedir. Beyin nörokimyasında şeker alımıyla oluşan bu değişiklikler büyüklük bakımından daha küçük olmasına rağmen madde kullanımı ile meydana gelen değişikliklere benzerdir. Şekerin insan sağlığı üzerinde yarattığı olumsuz sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda oluşturabileceği bağımlılığın ciddi sonuçlar yaratacağı açıktır. Bu sebeplere dayanarak, şeker tüketiminin azaltılması adına, hem bireysel hem de toplum sağlığına yönelik, devletin ve endüstrinin birlikte hareket ettiği adımlar atılması önem taşımaktadır.