Şanliurfa Ekoloji̇si̇nde Farkli Tatli Sorgum Genoti̇pi̇ Saplarindan Elde Edi̇len Peletleri̇n Yanma Özelli̇kleri̇ni̇n Beli̇rlenmesi̇

Abstract

Bu çalışma ile 21 farklı tatlı sorgum (Sorghum bicolor var. saccharatum (L.) Mohlenbr.) genotipine ait sapların pelet olarak kullanılabilme potansiyellerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarla denemeleri, Şanlıurfa İli’nde ikinci ürün koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak 2016 ve 2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada, hasat edilen bitkilerin sapları sıkılarak özsuları alındıktan sonra geriye kalan bitki saplarında (posa) katı biyoyakıt (pelet) elde edilmiştir. Peletlerin ısıl değeri (cal/g), kül miktarı (%) ve baca gazı emisyon (O, CO, CO2 NO2, NOx ve SO2 ) değerleri belirlenmiştir. 
 Araştırmada, genotiplere göre değişkenlik göstermekle birlikte elde edilen peletlerin ısıl değerlerinin 4228-4357 cal/g arasında, kül içeriklerinin % 3,41-4,63 arasında değiştiği ve standartlara uygun değerler elde edilmiştir. Baca gazı emisyon değerlerinden; O2 içeriğinin %13,1-17,4 arasında, CO2 içeriğinin %3,4-7,6 arasında, CO içeriğinin 287-1552 ppm arasında, NO içeriğinin 46-149 ppm arasında, NOX içeriğinin 48-156 ppm arasında olduğu tespit edilmiştir. SO2 içeriği, kullanılan baca gazı ölçüm cihazı ile ölçülemeyecek kadar az bulunmuştur. Sonuç olarak elde edilen veriler incelendiğinde, tatlı sorgum saplarından elde edilen peletlerin ısıl değeri ve kül miktarı standartlara uygun olduğu ve temiz, çevre dostu, kömüre alternatif bir yenilenebilir bir enerji kaynağı olabileceği belirlenmiştir. 
 Araştırmanın iki yıllık ortalamalarına göre peletlerde yapılan analizler sonucunda, genotiplere göre değişmekle birlikte, ısıl değerin 4228 ile 4357 cal/g arasında, kül içeriği %3.41 ile 4.63 arasında değiştiği ve standartlara uygun olduğu görülmüştür. Baca gazı emisyon değerleri yönüyle, O2 içeriği %13.1-17.4 arasında, CO2 içeriği %3.4-7.6 arasında, CO içeriği 287-1552 ppm arasında, NO içeriği 46-149 ppm arasında, NOX içeriği 48-156 ppm arasında olup SO2 içeriği yok denecek kadar az bulunmuştur. Sonuç olarak elde edilen veriler incelendiğinde, tatlı sorgum saplarından elde edilen peletlerin ısıl değer ve kül oranı yönüyle standartlara uygun olduğu ve kömür yerine kullanılabilen, temiz, çevre dostu ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olabileceği görülmüştür.