Salutojenik Model ve Yaşlı Sağlığında Kullanımı

Abstract

Nüfusun yaşlanması dünya çapında bir eğilimdir. İnsanlar artık daha uzun yaşadıkça, sakatlığın önlenmesi, fiziksel fonksiyonların sürdürülmesi, kronik hastalıklardan kaynaklanan komplikasyonların önlenmesi ve yaşanacak yıllar yerine yıllara yaşam katmak daha önemli hale gelmiştir. Tüm bunları sağlamak için yaşlı nüfusun sağlığının geliştirilmesine yönelik yaklaşımlar değer kazanmıştır. Bu kapsamda sağlığının geliştirilmesine yönelik geliştirilen birçok model yaşlı bireylerde de kullanılmıştır. Özellikle son otuz yılda sağlığın geliştirilmesi kavramı farklı boyutları ile ele alınmıştır. Bu süreçte, strese ve zorluklara rağmen neden bazı insanlar sağlıklı kalırken, diğerlerinin kalamadığı gibi kritik bir soruya yönelik açıklamalar üretilmiş ve salutojenik model formüle edilmiştir. Model, hastalığa neden olan faktörlerden ziyade sağlığın nedenlerine odaklanan tıbbi bir yaklaşımdır. Spesifik olarak model, sağlık, stres ve başa çıkma arasındaki ilişki ile ilgilenmektedir. Sağlık hizmetlerinde, model sağlığın geliştirilmesi müdahalelerine rehberlik etmek ya da sağlık hizmeti araştırmalarını yönlendirmek amacıyla kullanılabilmektedir. Bunun için, salutogenez paradigması belirli kavramlar, varsayımlar ve araçlar sunmaktadır. Salutojenik modelin spesifik kavramlarının, daha sonra sağlık bakımı alanına uygulanmak üzere daha ayrıntılı olarak belirtilmesine ihtiyaç vardır. Model, teorik olarak yaşlı bireylerde sağlığı sürdürmek ve geliştirmek adına değerli katkılar sağlamasına rağmen, bilimsel çevrede yeterince tanınmamaktadır. Bu gerçeklerden yola çıkarak derlemede, salutojenik modelin temel kavramlarını açıklamak ve modelin yaşlı sağlığının geliştirilmesinde kullanımına ilişkin bilgiler sunmak amaçlanmıştır.

Determining the factors affecting attitudes towards family planning among university students

“…However, men do not participate in family planning adequately due to the social status difference between women and men. 21,22 Recent studies have found that men's lack of knowledge and understanding increases the stigma related to family planning and the perception that men want more children increases the possibility for women to become a secret user of family planning. 23,24 In countries, especially like Turkiye where a patriarchal and traditional structure exists, knowledge and attitudes of young people related to family planning methods are noteworthy.…”

Entegre Eği̇ti̇m Alan Hemşi̇reli̇k Öğrenci̇leri̇ni̇n Yaşam Boyu Öğrenme Eği̇li̇mleri̇

“…Konular probleme göre ilişkilendirilerek bilginin entegrasyonunu gerektirir. Buda öğrencinin YBÖ yeteneğinin gelişmesini sağlamaktadır (Dereli, Yıldırım Sarı ve Tokem, 2021;Uysal Toraman, Bayık Temel, Kalkım ve Erkin Balyacı, 2013).…”