Resilience, Education, and Pandemic Borders in the Eastern Donbas

Abstract

Prezentowany tekst odnosi się do zmian cywilizacyjnych wywołanych wybuchem pandemii COVID-19, rozpatrywanych w kontekście wschodniego Donbasu w Ukrainie. Główna zmiana definiowana jest jako ustąpienie wagi dominacji militarnej państw na korzyść rezyliencji, definiowanej jako zdolność jednostki lub dowolnego systemu do przygotowania się na zakłócenia, wychodzenie ze wstrząsów i stresów oraz zdolność do adaptacji po destrukcyjnym doświadczeniu. Ważnym warunkiem rozwoju rezyliencji jest zaufanie do władzy oraz instytucji państwa, z których decydującą rolę odgrywają instytucje edukacyjne. W przypadku Ukrainy budowanie rezyliencji utrudnione jest funkcjonowaniem atypowej linii rozgraniczenia ze wschodnim Donbasem, gdzie ukształtowały się zależne od Federacji Rosyjskiej samozwańcze republiki. Pandemiczna granica stała się polem konfliktu, w zastępstwie otwartych działań militarnych. Obecność tej linii, wynikająca z działań wojennych, negatywnie wpływa na możliwości funkcjonowania systemu edukacyjnego po obu jej stronach. Niezbędne staje się podjęcie działań wspierających system edukacyjny przede wszystkim w celu ograniczenia ryzyka porzucenia szkoły, a w szerszej perspektywie wzmocnienie procesów rezyliencyjnych, które mogą przeciwdziałać negatywnym skutkom propagandy i bezpośrednich działań wojennych.