Zainteresowanie problemem przemocy domowej (PD) niespodziewanie połączyło nasze drogi, choć geograficznie byłyśmy oddalone od siebie o ponad tysiąc kilometrów. Iwona Zielińska-Poćwiardowska realizowała projekt, którego celem było rozpoznanie, w jaki sposób Polki, migrantki mieszkające w Wielkiej Brytanii radzą sobie w sytuacji, kiedy doświadczają przemocy domowej 1 . W tym samym czasie Patrycja Sosnowska-Buxton realizowała projekt badawczy dotyczący sposobów odbudowywania swojego życia przez kobiety z Norwegii i Polski, które doświadczyły przemocy domowej. Podczas badań w terenie dla każdej z nas istotne okazało się zrozumienie i uwzględnienie polskiego kontekstu problemu PD oraz swoistości doświadczeń polskich kobiet. Kiedy nasze akademickie drogi skrzyżowały się, zaskoczyło nas, że obie, niezależnie od siebie, doszłyśmy do wniosku, że w polskojęzycznej socjologii, ale także w tzw. socjologii międzynarodowej (czyli anglojęzycznej), niewiele pisze się na temat przemocy domowej 2 . Natomiast istniejące publikacje na temat sytuacji w Polsce są często powierzchowne, co jest spowodowane brakiem rzetelnych badań i statystyk, pokazujących skalę i kompleksowość PD. Zwracali na to uwagę autorzy/ ki zaleceń w Council of Europe (2021). Dodatkowo, w polskojęzycznej literaturze przedmiotu obecne jest zjawisko ,,victim-blaming" (obwinianie ofiary). Na przykład Jadwiga Mazur (2002) rozważa bezradność ,,ofiary", jej zależność od oprawcy, jak i jej roszczeniową postawę oraz to, że nosi w sobie krzywdę, bo nie ,,wybaczyła" swojemu oprawcy. Józef Młyński (2012) pisze o utracie kontroli przez sprawcę przemocy, choć w literaturze przedmiotu jest ona aktem kontroli nad ,,ofiarą", a nie jej utratą (Katz 2022), wspomina on również o "współuzależnieniu" między sprawcą a jego "ofiarą". Taka narracja o PD upowszechnia wypaczony obraz problemu przemocy, a na poziomie jednostkowym obarcza winą osobę doświadczoną przemocą.Niniejszy artykuł ma charakter krytycznego eseju, który ma trzy cele. Po pierwsze, bazując na przeglądzie zebranego materiału z czasopism i konferencji socjologicznych, rozważamy powody nikłego zainteresowania PD w socjologii polskojęzycznej. Po drugie, chcemy pokazać, dlaczego jest ważne, by socjologia badała PD. Po trzecie, proponujemy możliwe kierunki usocjologicznienia PD. Artykuł rozpoczynamy od przedstawienia różnych definicji oraz nazewnictwa PD w literaturze, prawie i społeczeństwie. Kolejnym opisywanym zagadnieniem jest genealogia badań o PD w socjologii międzynarodowej, w odwołaniu do ,,ojców socjologii" i analizy feministycznej. Dalej wskazujemy przyczyny 1 Szerzej o projekcie oraz jego wynikach na stronie: https://dvsupport.blogs.lincoln.ac.uk/ 2 Zob. np. krytykę braku zainteresowania przemocą w socjologii (Walby et al. 2014) oraz braku takich badań nad PD w Europie Centralno-Wschodniej (Bradbury-Jones et al. 2019).przemoc domowa w polsce: zaproszenie do podjęcia socjologicznej analizy...