Przemiany form dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników męskich miękkotematowych w ciągu XX wieku (wstępne badania korpusowe)

Abstract

Opinie na temat polskiego systemu fleksyjnego XX wieku są zróżnicowane w zależności od przyjętej perspektywy. Badacze koncentrujący się na charakterystyce współczesnego im języka, niewykraczający w swoich analizach poza okres kilkudziesięciu lat, widzą zazwyczaj głównie to, co niestabilne i nieunormowane, a opis tych zjawisk sprawia wrażenie normatywnego roz-chwiania2. Taki obraz polskiej fleksji potęgują też licznie wydawane w XX stuleciu publikacje o charakterze poprawnościowym3, będące odpowiedzią na postulaty jednoznacznych rozstrzygnięć normatywnych formułowane często przez użytkowników polszczyzny. Wrażenie niestabilności systemowej łączy zatem wymiar naukowy z odbiorem społecznym. Zupełnie inny ogląd współczesnych zjawisk prezentują natomiast historycy języka obejmujący naukową refleksją całościowy rozwój systemu fleksyjnego, w którym dokonało się wiele istotnych przeobrażeń, a przebiegały one od wieków w kierunku przesunięć paradygmatycznych, rywalizacji wariantów4, upraszczania odmiany oraz funkcjonalnej specjalizacji morfemów fleksyjnych.W szerokiej perspektywie diachronicznej XX wiek jawi się jako końcowy etap kształtowania się paradygmatów poszczególnych części mowy, o ustalonych już funkcjach morfemów, z niewielką w porównaniu z wcześniejszymi wiekami liczbą wyjątków oraz ograniczoną do kilku **