Prymordializm jako przedmiot krytyki i źródło inspiracji socjologicznych studiów nad narodem

Abstract

Primordialism as object of critique and source of inspiration for sociological studies of nationThe article presents the main assumptions of primordialist paradigm in sociological studies of nation. It has been assumed that most of surveys conducted in the primordial perspective refers to texts written by Edward Shils and Clifford Geertz. Consequently, the theories of these two scholars are presented. Then the critique of primordialist paradigm is reported. Because of inadequacy of some critical assertions, the heuristic values of some primordialist theses will be characterized, namely a phenomenon defined as a primordial consciousness of nation. Prymordializm jako przedmiot krytyki i źródło inspiracji socjologicznych studiów nad narodemW artykule zaprezentowane zostały główne założenia prymordializmu w socjologicznych studiach nad narodem. Przyjęto, iż znaczna część studiów nad narodem realizowana w perspektywie prymordialistycznej odwołuje się do tez i twierdzeń wyłożonych przez Edwarda Shilsa i Clifforda Geertza. W związku z tym przedstawiono teorię narodów ich autorstwa. Następnie zrelacjonowana została krytyka dotycząca prymordializmu.Z uwagi na to, iż część krytyki w opinii autora artykułu jest nieuzasadniona, przedstawiona została odpowiedź na nią przez ukazanie wartościowych heurystycznie tez prymordializmu, nazwanych w tekście świadomościową prymordializacją narodu.

Nation according to A.D. Smith and its significance for Catholic social teaching

“…W przekonaniu Poniedziałka, gdyby skorygować ją w duchu etnosymbolizmu, zyskałaby na znaczeniu także w środowisku socjologicznym. Zgodnie ze stanowiskiem Smitha, niektóre narody wyrosły z wykształconych dawno, niekiedy w średniowieczu, kategorii i grup etnicznych, których kultura rozpowszechniana przez elity stawała się powoli ważnym elementem kształtujących się wówczas państw patrymonialnych, ulegając zasadniczemu przekształceniu wraz z nastaniem epoki nowoczesnej (Smith, 1989;Poniedziałek, 2018b).…”