Problemen Rond De Pensioenfondsbalans

Abstract

In deze bijdrage zal de bedrijfseconomische zijde van de balans van pensioenfondsen, waarvoor als financieringsgrondslag fondsvorming vol gens het kapitaaldekkingsstelsel is gekozen en waarbij aan pensioenge rechtigden vaste, in geld uitgedrukte toezeggingen zijn gedaan, aan een onderzoek worden onderworpen. Bij dit stelsel vormt men tijdens de periode, waarin de deelnemers aan het productieproces deelnemen, door regelmatige premiebijdragen, welke rentegevend worden belegd, een ver mogen, waaruit men later de toegezegde pensioenen zal kunnen bekos tigen.Ingevolge het in werking treden van de Pensioen-en Spaarfondsenwet zal de verslaggeving van de pensioenfondsen voortaan aan zekere mini mumvoorwaarden dienen te voldoen. Elk fonds zal b.v. minstens één maal in de vijf jaren een actuariële balans moeten laten samenstellen. Het zal niet meer geoorloofd zijn slechts een staat ter verantwoording in te dienen, waarop -niet van essentiële betekenis zijnde posten daarge laten -■ niet meer voorkomt dan aan de debetzijde de beleggingen en aan de creditzijde het saldo der inkomsten en uitgaven sinds de stichting en eventueel een saldo winst of verlies op beleggingen. Een dergelijke opstelling kan vanzelfsprekend geen enkel inzicht geven in de mate, waar in de pensioenverplichtingen zijn gedekt. Men kan immers niet zien, welke bedragen aanwezig moeten zijn, opdat, rekening houdend met de in de toekomst te ontvangen premies en andere baten en kosten, de toegezegde uitkeringen zullen kunnen plaatsvinden. Hiertoe is een zogenaamde actua riële of wiskundige balans nodig, waarop een premiereserve voorkomt. Deze laatste geeft namelijk het bedrag aan, waarmede per balansdatum de actuarieel contante waarde van de pensioenverplichtingen en kosten de actuarieel contante waarde van de vordering aan premies en de te kweken rente overtreft. Het verschil dient uiteraard door activa gedekt te zijn. Voor het vaststellen van de benodigde contante waarden moet men uit gaan van een aantal veronderstellingen inzake bv. de toekomstige sterfte, toekomstige kosten en de ontwikkeling van de rentestand. Binnen het kader van onze probleemstelling is slechts de ontwikkeling van de rente stand van belang. Voor de zuiver actuariële facetten meen ik naar de desbetreffende vakliteratuur te mogen verwijzen.Naast het in het juiste licht stellen van de verplichtingen zou er aan de verslaggeving van vele pensioenfondsen ook nog heel wat te verbe teren zijn door over te gaan tot een behoorlijk gefundeerd waarderingssysteem voor de activa lijkt mij thans, nu toch vele pensioenfondsen tot een grondige herziening van hun balanspolitiek moeten overgaan, het geschikte moment voor de bestuurders en hun adviseurs om zich hierop eens te bezinnen. Terecht zijn de laatste tijd dan ook reeds verscheidene publicaties op dit gebied verschenen, b.v. in het Maandblad voor accoun tancy en bedrijfshuishoudkunde onder de titel "Waardering van beleg gingen bij Maatschappijen van Levensverzekering, Bedrijfs-en Onder nemingspensioenfondsen" bijdragen in het Mei-en Juninummer van 1...