Problem husycki w Polsce w pierwszej połowie XV wieku w świetle najnowszych badań

Abstract

Problem husycki, nie bez pewnej racji, zaliczany jest do najbardziej przeinterpretowanych w polskiej historiografii. Podzielił tym samym los kilku innych, którym często przypisywano znaczenia, jakich nie posiadały. W historiografii polskiej odnajdziemy skrajnie odmienne poglądy na temat oddziaływania ruchu husyckiego na społeczeństwo polskie. Od tych wyra żających przekonanie o szerokim zasięgu społecznym husytyzmu w Polsce i jego doniosłej roli w kształtowaniu polityki i rozwoju świadomości naro dowej , po te, reprezentujące stanowisko, że we wszystkich tych dziedzinach husytyzm zaistniał w Polsce jako cienki i efemeryczny nalot. Linia podziału na płaszczyźnie merytorycznej pokrywa się z dość łatwą do uchwycenia gra nicą chronologiczną. Otóż analiza opinii wydawanych przez historyków na temat wpływów herezji czeskiej w Polsce pokazuje wyraźnie, jak różnie in terpretowano ten problem w literaturze okresu powojennego i tej powstałej w ciągu ostatnich 20 lat. Ukoronowaniem pracy obu pokoleń historyków i jednocześnie najlepszym podsumowaniem każdego ze wspomnianych nur tów są dwie monografie husytyzmu w Polsce, wydane na przestrzeni 40 lat. W 1959 roku Ewa Maleczyńska ogłosiła swoją pracę Ruch husycki w Cze chach i w Polsce, w której koncentruje się na społecznym obliczu husytyzmu i forsuje tezę o silnym oddziaływaniu na Polskę jego nurtu radykalnego 2 .