Povezanost Kreativne Produkcije I Emocionalnog Doživljaja: Postajemo Li Kreativniji Posmatrajući Nove Neprijatne Slike?

Abstract

2U istraživanju se ispituje stepen i vrsta povezanosti između kreativnosti odgovora, različitih dimenzija emocionalnog doživljaja (valence i pobuđenosti), bliskosti sadržaja i vremena reakcije. Eksperiment je izveden uz učešće 38 studenata Fakulteta dramskih umetnosti iz Beograda, a za vizuelnu stimulaciju korišćena je IAPS baza (International Affective Picture System) iz koje je izabrano deset fotografija tako da je vrednost valence i pobuđenosti sistematski varirana. Ispitanicima su najpre izlagane izabrane fotografije i od njih je traženo da ocene koliko im je blizak njihov sadržaj. Nakon toga je preklapanjem deset izabranih fotografija napravljeno 25 superponiranih vizuelnih stimulusa koji su izlagani u drugoj sesiji kada je od ispitanika traženo da smisle najbolji naslov za svaki od njih, uz merenje vremena reakcije. Mera kreativnosti odgovora dobijena je izračunavanjem koeficijenta kreativnosti koji je namenski konstruisan za potrebe istraživanja. Rezultati regresione analize su pokazali da su valenca i vreme reakcije statistički značajni i vrlo dobri prediktori kreativnosti odgovora. Veza valence i kreativnosti je negativna, a vremena i kreativnosti je pozitivna. Analizom glavnih komponenti koja je uključivala pet varijabli (valencu, pobuđenost, bliskost sadržaja, kreativnost odgovora i vreme reakcije) dobijena su tri faktora, koji objašnjavaju ukupno 94.51% varijanse, od toga je dva visoko zasićena kreativnošću. Rezultati proširuju uvide o odnosu emocionalnog doživljaja i kreativne produkcije sugerišuću da se varijablama valence i vremena može objasniti njihova povezanost kao i da one leže u osnovi dva procesa koji čine kreativno mišljenje.Ključne reči: kreativnost, valenca, pobuđenost, bliskost sadrža-ja, vreme reakcije 2 Deo rezultata ovog istraživanja prikazan je na naučnom skupu Empirijska istraživanja u psihologiji XXII, Filozofski fakultet, Beograd, 18.-20.03.2016.

Kreativnost u sportu – nov pristup istraživanju

“…Iako je u brojnim empirijskim istraživanjima potvrđena validnost CAT merenja, zbog čega se već koristi kao standardna procedura u studijama kreativnosti, ovoj tehnici, a pogotovo praksi njene primene, mogu se uputiti brojne metodološke i praktične zamerke [4,5].…”

“…Nakon izvršene kategorizacije, koeficijent kreativnosti se izračunava kao količnik dobijenih i mogućih različitih odgovora na nivou promenljive [4,5], što je skladu sa Gilfordovim faktorima fluentnosti i fleksibilnosti divergentog mišljenja [12]: KK = N/ n ...gde je KK -koeficijent kreativnosti (na nivou promenljive), N -broj dobijenih kategorija (različitih odgovora) i n -broj ispitanika u uzorku [4,5] Na sličan način, koeficijent izuzetnosti koji je mera kreativnosti svakog pojedinačnog odgovora, odnosno njegove originalnosti, izračunava se kao količnik broja 1 i broja ispitanika svrstanih u istu kategoriju (broj ispitanika koji su dali isti odgovor), što je u skladu sa Gilfordovim faktorom originalnosti divergentog mišlje-nja [12]:…”

“…...gde je KIi -koeficijent izuzetnosti pojedinačnog odgovora ispitanika, m -broj ispitanika svrstanih u istu kategoriju (broj ispitanika koji su dali isti odgovor) [4,5].…”

“…Prosečna vrednost koeficijenata izuzetnosti svih odgovora ispitanika u uzorku na jedan zadatak jednaka je koeficijentu kreativnosti tog zadatka (promenljive), što odgovara rezultatima faktorskih analiza Gilfordovih faktora divergentnog mišljenja koji sugerišu da u osnovi sva tri pomenuta faktora (originalnost, fleksibilnost i fluentnost) leži ista sposobnost [13] M= (KI1 + KI2+.......KIn) / n = KK ...gde je M -aritmetička sredina kreativnosti pojedinač-nih odgovora, KI1, KI2,....,KIn -koeficijenti izuzetnosti pojedinačnih odgovora ispitanika, n -broj ispitanika i KK -koeficijent kreativnosti promenljive [4,5]. Na primer, ako u eksperimentu učestvuje deset ispitanika od kojih se traži da daju najkreativniji odgovor na jednu problemsku situaciju, i svih deset ispitanika da različit odgovor, onda bi koeficijent kreativnosti na nivou zadatka (promenljive) bio maksimalan KK=10/10=1.…”

“…Ispitanici su se sami prijavljivali za učešće u eksperimentima, bili su unapred pismeno i usmeno upoznati sa eksperimentalnim zadacima, da će podaci biti korišćeni isključivo anonimno i da u svakom trenutku mogu da se povuku iz eksperimenta bez ikakvih posledica. Izvođenje eksperimenta odobreno je od Dekanata FDU i VISER, i u skladu je sa Kodeksom profesionalne etike Univerziteta umetnosti u Beogradu, kao i sa Etičkim principima i kodeksom propisanim od strane APA [5,14,15].…”