Postural kontrol ve spor: Spor branşlarına yönelik postural sensör-motor stratejiler ve postural salınım

Abstract

Günlük hayatta, herhangi biri ile konuşurken, sırada beklerken ya da iş yaşamımızda genellikle birkaç dakikadan daha uzun süre ayakta durmak zorunda kalırız. Bu gibi doğal duruşlar sırasında, vücut sürekli düşük genlikli, yavaş salınımlı ve tüm vücut hareketleri ile karakterize edilen postural değişimler göstermektedir. Bu değişimler özellikle sportif etkinliklerde önemlidir. Çünkü sportif etkinliklerde bir motor aktivitenin gerçekleştirilebilmesi, hem dışsal dengeyi (kaygan zemin üzerinde yürümek, ışık değişimi vb) hem de içsel dengeyi bozucu güçlere (kas stiffness'ı, kas iskelet yaralanmaları ve yorgunluk vb) karşı denge görevini sürdürmeyi gerektirmektedir. Bu görevin en az efor ile gerçekleştirilebilmesi için, devam eden duruş sırasında postural değişimler ve vücut salınımındaki artışa en etkili yanıtın verilmesi gerekmektedir. Bu yanıt ise sensör (somatosensör, görsel ve vestibular) ve motor sistemin oldukça kompleks bağlantısını gerektiren postural kontrol sisteminin devreye girmesi ile gerçekleşmektedir. Postural kontrol, dinamik sensör-motor sürecin etkileşimine dayanan kompleks motor bir beceridir ve denge fonksiyonu verilen görev doğrultusunda postural kontrol altındaki tüm sistemlerin etkili kullanımını gerektirmektedir. Bu nedenle postural stabilitenin sportif performans açısından rolünün belirlenmesine yönelik birçok araştırmanın yürütüldüğü görülmektedir. Bu araştırmalar sonucu dinamik ve statik koşullar altında postural stabilitenin değerlendirilebilmesi için çeşitli metotlar ortaya çıkarılmıştır. Bu metotlar kullanılarak her bir spor branşının gereklilikleri ile ilişkili farklı postural sensör-motor stratejiler geliştirilmiştir. Bu çalışma; farklı spor branşlarına özgü motor görevlerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkan postural salınıma ilişkin araştırmaları incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda spor branşındaki uzmanlığın postural salınım üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğuna dair spor branşları ile ilgili araştırmalara yer verilecektir. Araştırma destekli bilgi sentezini içeren bu çalışmanın sportif performansın ön koşullarından biri olan postural kontrol sisteminin anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The relatıonship between shooting performance and respiratory muscle strength in archers aged 9-12

“…Archery is one of the oldest sports in history and is still among popular sports [1]. Like in other sports, there are some psychometric and physiological features that come into prominence [2], because in order to get a good score in an archery competition, one needs to have a high level of body control, skill and focus as well as the ability of synchronizing and repeating the stages of posture, holding the bow, pulling, aiming the shot and continuing to shoot [3,4]. Although this seems like a basic process, it is affected by factors such as reaction time, focus on the aim, suffcient c oordination, t echnical f eatures, b reathing control, and psychological state [5,6].…”