Perakende Sektöründe Hi̇zmet Üreten Kobi̇’leri̇n Pandemi̇den Kaynaklanan Kisitlamalar Süresi̇nce İnsan Kaynaklari Uygulamalari Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, pandemi süreci içinde perakende sektöründe çeşitli kısıtlar ve zorluklar yaşayan küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ’lerin) insan kaynakları uygulamalarını tespit etmek ve elde edilen bulgulara dayalı olarak işletmelerin bu alandaki etkinlikleri üzerine sonuçlara ulaşmaktır. Bu nedenle bu araştırma ile Sakarya il sınırları içinde farklı işkollarında hizmet veren dokuz işletmenin sahibi/yetkilisi ile derinlemesine görüşmeler yaparak gereken bulgulara ulaşılmış ve bu işletmelerin temel insan kaynakları fonksiyonlarına yönelik uygulamaları pandemi şartları dahilinde mercek altına alınmıştır. Kolay ulaşılabilirlik prensibine bağlı kalarak kuyum, hazır giyim, ayakkabı, restoran, dayanıklı tüketim malları, telekomünikasyon, akaryakıt, kırtasiye ve market işkollarında faaliyet gösteren dokuz farklı işletme seçilmiştir. Yarı yapılandırılmış soru formu ile işletmelere sorulan on farklı sorunun cevapları, yedi alt tema altında toplanarak birlikte değerlendirilmiştir. Yapılan saha araştırması sonucunda elde edilen bulgular betimsel ve içerik analizleri ile incelenmiş ve kayda değer sonuçlara ulaşılmıştır. Hizmet sektöründe faal KOBİ’lerin bütün içinde kapladıkları alanın yoğunluğu göz önüne alındığında elde edilen sonuçların, salgın hastalığa bağlı zorlukların işletmelere ve ülke ekonomisine olan olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik faydalar sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin organizasyonlarında ve çalışma şartlarında resmi kısıtların dışında kayda değer değişiklikleri tercih etmedikleri, mevcut personellerini korumak için yoğun çaba sarf etmelerine rağmen bu dönemde ilave istihdamı düşünmedikleri, normal şartlarda uyguladıkları performans değerlendirme, ücret ve kariyer yönetimi faaliyetleri ile eğitim ve gelişim faaliyetlerine yeterince ilgi göstermedikleri, pandemi şartlarının kurum kültürüne olmasa bile çalışanlar üzerinde örgütsel bağlılığa dair olumsuz etkiler yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda işletmelerin, çevredeki gelişmeleri yakından takip ettiği, rakiplerinin uygulamalarını dikkatle incelediği ancak perakende sektörünün temsilcileri olarak ileri döneme ait stratejilerde ortak bir eğilim içinde olmadıkları sonucuna varılmıştır.