Okul%20Psikolojik%20Dan%c4%b1%c5%9fma%20ve%20Rehberlik%20Programlar%c4%b1%3a%20Kariyer%20Uyum%20Yetenekleri%20A%c3%a7%c4%b1s%c4%b1ndan%20Bir%20%c4%b0nceleme

Abstract

21. yy. ile gelen Endüstri 4.0 gibi değişim ve gelişmeler karşısında, gençleri kariyerlerine ve iş dünyasına hazırlamada okul psikolojik danışma ve rehberlik servislerinin rolü ön plana çıkmaktadır. Bu doğrultuda okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının, kariyer uyum yetenekleri gibi çağın gereklerine yanıt verebilecek becerileri kazandırmaya yönelik içerikler sunması proaktif bir adım olacaktır. Bu bağlamda, bu çalışmada okul psikolojik danışma ve rehberlik servisi yıllık programlarının kariyer uyum yeteneklerine yönelik çalışma ve uygulamalar içerip içermemesi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi aracılığıyla Gaziantep ilinin farklı ilçelerinden farklı okul türleri olacak şekilde belirlenen sekiz program çalışma grubunu oluşturmuştur. Kariyer Yapılandırma Kuramı doğrultusunda oluşturulan kod listesi kullanılarak, Maxqda 12 programı ile yıllık programlar içerik analizine tabi tutulmuştur. Bulgulara göre programlar özellikle kendini ve meslekleri keşfetme göstergeleri ile en çok Merak boyutuna (n=265, %58) yönelik içerik sunmuştur. Bunu, öne çıkan geleceğe hazırlanma ve yönelme alt temaları ile İlgi (n=161, %35) boyutu izlemiştir. Güven (n=29, %6) özellikle problem çözme göstergesi ile üçüncü sırada gözlemlenirken, programlarda Kontrol (n=3, %1) boyutuna yönelik çalışmalar neredeyse tespit edilememiştir. Bu bulgular, okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının 21. yy. gerekleri doğrultusunda kariyer uyum yeteneklerini; özellikle de karar verme, süreklilik, otonomi ve kendine güven gibi becerileri içerecek şekilde güncellenmesine duyulan ihtiyaca işaret etmiştir. Anahtar Sözcükler: Endüstri 4.0, 21 yy. becerileri, kariyer uyum yetenekleri, okul psikolojik danışma ve rehberlik programları, program değerlendirme

Ethical Problems Experienced by Counselors during the University Preference Advising Process

“…Ortaöğretim dönemindeki kariyer rehberliğinin amaçları; öğrencilerin kendilerini tanımlarına, eğitsel ve mesleki alternatiflerinin farkında olmalarına, bu süreçte verecekleri kararların önemini fark etmelerine ve karar verme sürecindeki içsel ve dışsal çatışmaların üstesinden gelebilmelerine yardımcı olmak şeklinde belirtilmiştir (Kuzgun, 2006;Yeşilyaprak, 2000). Bu doğrultuda araştırmalar, lise düzeyindeki kariyer rehberliği hizmetlerinin, kapsamlı gelişimsel rehberlik programlarının bir parçası olarak, mesleki rehberlik çalışmaları altında, öğrencilerin kendilerini ve meslekleri tanımalarına ve keşfetmelerine yönelik çalışmalarda yoğunlaştığını ortaya koymuştur (ör., Akkök ve Watts, 2003;Karacan-Ozdemir ve Ayaz, 2020;Karacan-Ozdemir, Nassar, Karabay ve Ayaz, 2019). Bu noktada, lise düzeyindeki kariyer rehberliği çalışmalarının nihai amaçlarından birinin de öğrencileri üniversite ve bölüm tercihlerine hazırlamak olduğu söylenebilir (Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], 2011).…”

Psychological Needs and Grit Role in Predicting Career Adaptability in University Students

“…Kariyer uyumluluğu dünyada olduğu gibi ülkemiz için de güncel ve üzerinden yoğun araştırmaların yapıldığı bir kavramdır. Kariyer uyumluluğuna ilişkin ülkemizde yapılan araştırmalar incelendiğinde kariyer uyumluluğuyla ilişkili değişkenleri belirlemeye yönelik ilişkisel araştırmalara rastlandığı gibi deneysel ve keşfedici araştırmalarla da karşılaşılmıştır (Büyükgöze Kavas, 2016; Siyez ve Yusupu; 2016; Karacan Özdemir ve Güneri, 2017, Karacan Özdemir ve Ayaz, 2018, Demir ve Ayaz, 2019, Eryılmaz ve Kara, 2019. Araştırma sonuçları yüksek kariyer uyumluluğuna sahip kişilerin iş doyumu yüksek, kendini geliştiren ve yeterliklerini güncelleyen ve çağın getirdiği yeniliklere hazır bireyler olduklarını göstermektedir.…”