Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İlkokul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Çatışma Yönetme Stratejileri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmada öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları, çatışma çözme stratejileri ve etik liderlik yaklaşımlarıyla çatışma çözme stratejileri arasında ilişki olup olmadığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma ilişkisel genel tarama modelindedir. Araştırmanın hedef evreni 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılı Batman İl merkezindeki kamuya ait ilkokullardaki görev yapan 1195 öğretmen oluşturmuştur. Hedef evrenin tümüne ulaşılmaya çalışılmış, örneklem alınma yoluna gidilmemiştir. Hedef evrenin %86'sına (1030 öğretmen) ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında etik liderlik ölçeği ve çatışma yönetimi stratejileri ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenler yöneticilerinin yüksek düzeyde etik liderlik davranışı gösterdiklerini belirtmişlerdir. Yöneticilerin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetim stratejilerine ilişkin öğretmen görüşleri cinsiyet, mesleki kıdeme göre farklılaşmaktadır. Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticileri çatışma yönetim stratejilerinden en çok tümleştirmeyi daha sonra sırasıyla; uzlaşma, kaçınma, ödün verme ve hükmetme stratejilerini uygulamaktadırlar. Etik liderlik davranışıyla çatışma yönetimi stratejilerinden; tümleştirme, ödün verme stratejileri arasında anlamlı, pozitif ve orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Yine etik liderlik davranışıyla kaçınma stratejisi arasında anlamlı, pozitif fakat düşük bir ilişki bulunmuştur. Etik liderlik davranışıyla hükmetme yönetimi arasında anlamlı ama negatif ve düşük bir ilişki bulunmuştur.

İlköğretim kurumu yöneticilerin liderlik tarzları ile çatışmayı yönetme stratejileri arasındaki ilişki Ankara ili örneği

“…Fakat bu sınıflandırmalardan, 1964 senesinde Blake ve Moutan'ın öngördüğü ve ilerleyen zamanlarda Hall, Lawrence ve Lorsh, Thomas, Rahim ve Bonama tarafından kullanılan tümleştirme (bütünleştirme), ödün verme (uyma), hükmetme, kaçınma ve uzlaşma stratejileriden oluşan beşli gruplandırma en yaygın olanıdır (Cemaloğlu, 2012;Gümüşeli, 1994;Karip, 2013;Konak ve Erdem, 2015;Rahim, 2002). Bu stratejilerden hangisinin seçileceği grupların kendilerine ilişkin ve diğer gruba ilişkin ilgisinin seviyesine göre belirlenir (Karip, 2013).…”

“…lider-üye etkileşiminin, Yıldırım (2013) yöneticilerin etkiliklerinin, Hathaway (2003), Stanley (2004) ve Odabaşoğlu (2013) liderlik davranışlarının seçilen çatışma yönetme stratejisinde etkisi olduğunu tespit etmişlerdir. Liderliğin çatışma yönetme stratejilerine etkisini inceleyen Chu (2011) hizmetçi liderliğin, Konak (2014) etik liderliğin, Arslantaş ve Özkan (2012) öğretim liderliğinin, Garcia (2004), Pauls (2005) ve Geçmez (2009) dönüşümcü ve etkileşimci liderliğin etkisi olduklarını saptamışlardır. Bu kapsamda Rahim (2001) çatışma yönetiminde dönüşümcü liderliğin uygun liderlik tarzı olduğunu, dönüşümcü liderlerin, takipçilerinin çatışma yönetimi ve çözümlenmesinde yeni yöntemler için motive ettiğini ileri sürmektedir.…”

Examining the Relationship between Communication Skills and Conflict Management Styles of School Administrators According to Perceptions of Primary and Secondary School Teachers

“…Çatışma, bireylerin ve grupların içinde veya arasındaki anlaşmazlık ve uyuşmazlık biçiminde kendini gösteren bir etkileşim durumudur (DiPaola, 2003;Gümüşeli, 1994;Koçel, 1984;Olaleye ve Arogundede, 2013). Suzanne ve Mae (2003) yaptıkları bir metafor çalışmada sıklıkla sıkıntı ve güçsüzlük duyguları olarak ifade etmişlerdir.…”

“…Modern yaklaşım çatışmanın tamamen yok edilmesi değil çatışmanın yönetilmesini amaçlamaktadır. Çatışma yönetiminde çatışan bireylerin ya da grupların yöneticiye güvenmesi, dürüst ve adaletli oluşuyla ilgili ön kabulleri çatışmanın kolayca yönetilebilmesi açısından önemlidir (Konak, Erdem, 2015). Okul yönetimi, örgütte etkili iletişim sağlayarak, yönetim ve çalışanlar arasında güvensizlik, bilgi eksikliği, bilgi fazlalığı, rol belirsizliği gibi ortaya çıkabilecek gerginlikleri azaltarak anlaşma ortamı oluşturabilir böylece çatışmaların en alt düzeyde yaşanmasına katkı sağlayabilir (Düşükcan, 2003).…”

Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

“…).Liderlik konusunda yapılan araştırmalar incelendiğinde, okul yöneticilerinin liderlik davranışlarını çeşitli değişkenler açısından inceleyen araştırmaların yer aldığı görülmektedir(Ağaoğlu, Altınkurt, Yılmaz ve Karaköse, 2012;Arabikoğlu ve Demir, 2015; Aydin, Sarıer ve Uysal, 2013;Dereli, 2003;Durmuş, 2011;Karadağ, 2011;Konak ve Erdem, 2015;Mcardle, 2008;Özdemir, Sezgin ve Kılıç, 2015;Teyfur, Beytekin ve Yalçınkaya, 2013) Bu araştırmaların okul yöneticileriyle yapılmasının temel nedeninin okulun yenileşmesi ve gelişmesi ile ilgili okul yöneticilerinin birincil derecede sorumlu kişiler olmalarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak son yıllarda, öğretmenlerin de liderlik davranışlarının önemli olduğu yönündeki algının arttığı görülmektedir.…”