Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

ÖZ: Bu araştırmada, devlet üniversitelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Ankara'da bulunan dört devlet üniversitesinden 392 öğretim elemanı katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen "Örgütsel Sinizm Ölçeği" ile Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen "Maslach Tükenmişlik Envanteri" kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t testi, ANOVA, Pearson Korelasyonu ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliği, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile sınanmış ve güvenirliği için ise Cronbach alfa katsayıları hesaplanmıştır. Örgütsel sinizm ölçeğinin Cronbach alfa değeri .93 olarak hesaplanırken, tükenmişlik ölçeğinin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı boyutlarının Cronbach alfa değerleri ise sırasıyla .88, .74 ve .73 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretim elemanlarının örgütsel sinizm düzeylerinin orta, tükenmişlik düzeylerinin ise düşük düzeyde olduğu tespit edilirken, örgütsel sinizm tutumları ile tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutu arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin bulunduğu, katılımcıların örgütsel sinizm tutumları ile tükenmişliğin kişisel başarı boyutu arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığını saptanmıştır. Ayrıca, örgütsel sinizmin, tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar sözcükler: örgütsel sinizm, tükenmişlik, öğretim elemanı, üniversite, çoklu regresyon.ABSTRACT: In the current study, it was aimed to investigate the relationship of organizational cynicism and burnout of the academicians' work in state universities. A total of 392 academicians working in different faculties of four state universities located in Ankara participated in the study. The data collection tools were "Organizational Cynicism Scale" developed by Brandes, Dharwadkar, and Dean (1999), and "Maslach Burnout Inventory" developed by Maslach and Jackson (1981). The data were analyzed by conducting t test, ANOVA, Pearson correlation and multiple linear regression. The construct validity of the scales used within the study was tested by confirmatory factor analysis, and as for the internal reliability, Cronbach alpha values were calculated. The Cronbach alpha value of the Organizational Cynicism Scale was calculated as .93, the Cronbach alpha value of emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment sub-dimensions of Maslach Burnout Inventory were calculated sequentially as .88, .74 and .73. In the study, it was found that academicians had moderate levels of organizational cynicism, and low levels of burnout. The study also showed that there was a moderate, positive and statistically significant relationship between academicians' organizational cynicism attitudes and emotional exhaustion and depersonalization sub-dimensio...

Ortaokul Ve Li̇se Matemati̇k Öğretmenleri̇ni̇n Örgütsel Si̇ni̇zm İle Tüklenmi̇şli̇k Düzeyleri̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇

“…This result is similar to the results of the research by Johnson and O'Leary-Kelly (2003), Özler andAtalay (2011), Üçok (2012), Alan and Fidanboy (2013) and Gün (2015). As the level of organizational cynicism of teachers increases, emotional exhaustion and depersonalization levels increase while personal accomplishment decreases.…”

“…This finding is supported by many researchers (Arslan, 2012;Gün, 2015;Kalağan ve Güzeller, 2010;Nartgün ve Kartal, 2013;Yetim ve Ceylan, 2011;Yıldırım, 2015). When participants' levels of organizational cynicism were compared, the highest level appeared in the dimension of cognitive cynicism; then the behavioral and affective cynic dimensions follow this.…”

“…Bu bulgu birçok araştırma sonucu tarafından desteklenmektedir (Arslan, 2012;Gün, 2015;Kalağan ve Güzeller, 2010;Nartgün ve Kartal, 2013;Yetim ve Ceylan, 2011;Yıldırım, 2015). Araştırma kapsamında tükenmişlik ölçeğinden elde edilen bulgular doğrultusunda katılımcıların duygusal tükenme boyutunda orta düzeyde, duyarsızlaşma ve kişisel başarı boyutunda ise düşük düzeyde tükenmiş olduğu tespit edilmiştir.…”

İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme İle İlişkisini Belirleme - Adaptation The Turkish Language of The Job Crafting Scale and Relationship Between Job Crafting and Emotional Exhaustion

“…2001); bireylerde duygusal ve fiziksel kaynakların tükendiğine ilişkin algıyı ifade eder (Maslach ve Leiter, 2008). Bu tükenme türünde birey kendisine aşırı yüklenildiğini hissetmekte ve bunun sonucunda da duygusal ve fiziksel kaynaklarını tüketerek kendini yetersiz ve güçsüz hissetmektedir (Gün ve Baskan, 2017). Kendini yetersiz ve güçsüz hisseden çalışan da duygusal tükenmenin yaşanmadığı döneme göre, kendisini tam olarak işine verememekte, işinde engellendiğini düşünmekte ve gerginlik hissetmektedir.…”

“…Dolayısıyla da, kendilerini bilişsel ve duygusal olarak yaptıkları işten uzaklaştıracak davranışlar sergilerler (Maslach, vd., 2001). Nitekim yapılan araştırmalarda tükenmişlik yaşayan çalışanların diğer çalışanlarla ilişkilerinde sorunlar yaşama, yaptıkları işe karşı ilgisiz olma ve odaklanamama, işlerinde devamsızlık yapma, örgüte karşı bağlılıklarında azalma ve işten ayrılma niyetlerinde artma gibi örgütsel sonuçların yanında; depresyon, kaygı ve çaresizliğin artması, fizyolojik rahatsızlıkların ortaya çıkması ve moral ve motivasyonun azalması gibi bireysel sonuçlarının da bulunduğunu öne sürmüştür (Gün ve Baskan, 2017). …”