O twórczej destrukcji przestrzeni – Marks i sieci logistyczne

Abstract

Główny cel artykułu stanowi reinterpretacja najistotniejszych przemian sektora logistycznego (nowe formy i funkcje infrastruktury, innowacje w oprogramowaniu i kształtowaniu przestrzeni, specyfika miast logistycznych itp.) z perspektywy krytycznych studiów miejskich. Wykorzystuję do tego inspiracje płynące z Marksowskich koncepcji cyrkulacji kapitału i niszczenia przestrzeni przez czas. W pierwszej części artykułu zwracam uwagę na obecny w myśli Marksa metodologiczny prymat ruchu oraz wyróżnioną rolę transportu w realizacji, ale również zwiększaniu wartości dodatkowej. Tworzę tym samym główne punkty oparcia dla tezy, w której ujmuję logistykę jako logiczną wypadkową przestrzennej dynamiki kapitału i kapitalistycznej logiki akceleracji, analizowanych przez Marksa w drugim tomie Kapitału i w Zarysie krytyki ekonomii politycznej. Druga część tekstu stanowi rozbudowaną interpretację Marksowskiego pojęcia niszczenia przestrzeni przez czas. Proponując trzy możliwe odczytania tego konceptu (jako kompresję, synchronizację i abstrakcję), wiążę je z typową dla logistyki strategią twórczej destrukcji przestrzeni, która materializuje się na gruncie i za sprawą infrastruktury akceleracji. W trzeciej części omawiam te innowacje sektora, które pozwalają w nim widzieć obszar tendencyjny z punktu widzenia całego kapitalizmu. Podejmuję w tym celu zagadnienie fabrykowania świata (Mezzadra i Neilson 2013a), które umożliwia eksplorowanie nowego porządku geoekonomicznego – z uwzględnieniem zmieniających się postaci władzy infrastruktury i pracowniczej podmiotowości – w terminach globalnej fabryki (Cowen 2014b) i miasta logistycznego.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

“…Metromarksizm, którego tezy znalazły kontynuatorów wśród marksistów dóbr wspólnych, rozwijał się nie tylko w wyniku zainteresowania nowymi, przestrzennymi strategiami akumulacji -równie istotny był dialog podjęty ze spuścizną Marksa. Miejscy marksiści wyeksponowali wątki związane ze sferą cyrkulacji kapitału -z urbanizacją, transportem, logistyką, mieszkalnictwem czy powstaniami miejskimi 39 . Zwrot miejski wiązał się z docenieniem II tomu Kapitału, w którym Marksa zajmowała cyrkulacja kapitału, a także pism politycznych -poświęconych na przykład Komunie Paryskiej -w których walka klasowa została wyprowadzona poza sferę produkcji ku antykapitalistycznym praktykom na poziomie miasta 40 .…”