Neuro-cognitive sequelae of the treatment of brain tumors among children and adolescents, and the possibilities for neuro-rehabilitation with a case report

Abstract

Kratak sadržajOpšti cilj ovog preglednog rada, koji se bazira i na zapažanjima iz pedijatrijske psihoonkološke prakse je da ukaže na neurokognitivne posledice do kojih različiti modaliteti lečenja tumora centralnog nervnog sistema (CNS-a) na dečijem i adolescentom uzrastu dovode. Poseban cilj rada se odnosi na sagledavanje mogućnosti adekvatne neurokognitivne procene i praćenja ove populacije dece i mladih. Na osnovu procene i praćenja mogu se kreirati specifični i individualizovani modeli intervencije tj. neurokognitivne rehabilitacije za ublažavanje kratkoročnih i dugoročnih neurokognitivnih posledica lečenja tumora CNS-a. U našoj sredini pedijatrijska psihoonkologija sa posebnim fokusom na adekvatne programe procene i praćenja dece i mladih koji su lečeni od različitih tumora CNS-a je relativno nova naučna disciplina. Od 40% do 80% dece i mladih koji su se lečili od tumora CNS-a ima neurokognitivne probleme tokom i posledice nakon lečenja. Ozbiljnost i verovatnoća javljanja neurokognitivnih deficita je povezana sa uzrastom u vreme postavljanja dijagnoze i lečenja, dozom i obimom dobijene radio terapije (RT), dozom i vrstom hemio terapije, pojavom hidrocefalusa i vrstom, veličinom i lokalizacijom tumora. Najčešća neurokognitivna oštećenja su problemi sa pažnjom i koncentracijom, brzinom procesiranja i vizuelno perceptivnim veštinama, egzekutivnim funkcijama i pamćenjem. Deficit u total IQ skoru, verbalnom i neverbalnom IQ skoru, neverbalna memorija i somatosenzorno funkcionisanje takođe predstavljaju aspekte problema. IQ total skor se smanjuje za 15 do 25 jedinica.