Moralne aspekty starości

Abstract

Artykuł podejmuje analizę moralnego aspektu starości, zaniedbanego przez współczesną naukę. Zazwyczaj analizuje się jej aspekty medyczne, ekonomiczne i socjologiczne, a pomija się specyficzne dla tego etapu naszego życia zadania moralne. Punktem wyjścia tych rozważań była analiza wypowiedzi Arystotelesa (w Retoryce) na temat starości. Zagadkowe jest jednak – i niewystraczająco wyjaśnione w dotychczasowych analizach naukowych tego fragmentu tekstu Arystotelesa – dlaczego Stagiryta definiuje starość jako zbiór samych moralnych wad. Pokazuje się, że właściwe starożytnej, przedchrześcijańskiej etyce założenie o niemożliwości przezwyciężenia dokonanego moralnego zła prowadzi do pojawienia się na starość opisanej przez Arystotelesa negatywnej świadomości moralnej. Pierwszym moralnym zadaniem starości jest poradzenie sobie z tym negatywnym bagażem przeszłości, co jest chrześcijańską obietnicą wyzwolenia człowieka od jego moralnej winy.