Stichting Wageningen Research. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Wageningen Research. Stichting Wageningen Research is niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit deze uitgave. Rapport WPR-1206 Foto omslag: Melkkoeien in de wei (eigendom van WUR-Livestock Research) Inhoud Woord vooraf 1 Inleiding 1.1 Waarom een KringloopWijzer? 1.2 De kringlopen in meer detail 1.3 Bronnen van N-verlies 1.4 Benuttingen 1.4.1 Algemeen 1.4.2 Benutting op bedrijfsniveau 1.4.3 Benutting op dierniveau 1.4.4 Benutting op mestniveau 1.4.5 Benutting op bodemniveau 1.4.6 Benutting op (ruwvoer)gewasniveau 1.5 Beperkingen en verbeteringen van de KringloopWijzer 1.6 Leeswijzer 2 BEX, excreties door niet-melkvee en mestbewerking 2.1 Inleiding 2.2 Berekeningswijze excreties 2.2.1 Algemeen 2.2.2 Berekening bruto N en P excretie 2.2.3 Berekening opname N en P 2.2.4 Berekening vastlegging N en P 2.2.5 Berekening netto N excretie 2.2.6 Opbouw veestapel 2.2.7 Melkproductie en melksamenstelling 2.2.8 Gewicht melkkoeien 2.2.9 Beweiding 2.2.10 Berekening VEM-opname en VEM-behoefte van de melkveestapel 2.2.11 Bepaling van N-en P-opname door melkveestapel 2.2.12 Bepaling VEM-opname uit snijmaïskuil, graskuil en vers gras 2.2.13 Bepaling van de N/VEM en P/VEM verhouding in vers gras 2.2.14 Correctie voor voeropname door overige graasdieren 2.2.15 Overzicht rekenregels N en P opname 2.2.16 Gasvormige N-verliezen 2.2.17 Mestproductie door overige graasdieren 2.2.18 Mestproductie door 'staldieren' 2.3 Mestscheiding 2.4 Mest vergisten 2.5 Luchtwassers 2.6 Kanttekeningen bij BEX en de mestproductie van overige graasdieren en 'staldieren' 3 BEA 3.1 Inleiding 3.2 Berekeningswijze 3.2.1 Algemeen 3.2.2 N-excretie en TAN productie door veestapel 3.2.3 TAN-excretie in stal en weide door veestapel 3.2.4 Ammoniakverlies en overige gasvormige N-verliezen vanuit de huisvesting 3.2.5 Ammoniakverlies vanuit externe opslag 3.2.6 Gasvormige N-verliezen bij scheiden van drijfmest 3.2.7 Gasvormige N-verliezen bij vergisten van drijfmest 3.2.8 Ammoniakverlies bij beweiding 3.2.9 Ammoniakverlies bij mestaanwending 3.2.10 Ammoniakverlies bij kunstmesttoediening 3.2.11 Ammoniakverlies uit gewasresten 3.3 Kanttekeningen bij BEA 4 BEN: bedrijfsspecifieke N stromen 4.1 Inleiding 4.2 Berekeningswijzen 4.2.1 N-bodemoverschot en N-uitspoeling 4.2.2 Emissie van N2O uit de bodem 4.2.3 Emissie van N2O uit stal en mestopslagen 4.2.4 Overige gasvormige N-verliezen, anders dan NH3-N en N2O-N 4.3 Kanttekeningen bij BEN 5 BEP: bedrijfsspecifieke P-stromen 5.1 Inleiding 5.2 Berekeningswijze 5.3 Kanttekeningen bij BEP 6 BEC: bedrijfsspecifieke koolstofstromen en emissies van CO2 equivalenten 6.1 Inleiding 6.1.1 Waar komen welke emissies tot stand? 6.2 ...