Miejsce pogan w rzeczywistości eschatologicznej apokalips żydowskich powstałych pomiędzy rokiem 70 a 132 po Chr

Abstract

Miejsce pogan w rzeczywistoci eschatologicznej apokalips ¿ydowskich powsta³ych pomiêdzy rokiem 70 a 132 po Chr. Apokaliptyka jako szczególny rodzaj literackiStudia nad apokaliptyk¹, jako wytworem literackim okrelonego rodowiska, pozwalaj¹ dostrzec pewn¹ zale¿noae pomiêdzy sytuacj¹ polityczn¹, spo³eczn¹ i religijn¹ danej grupy a jej predylekcj¹ do rodzaju literackiego. róde³ apokaliptyki bowiem nale¿y szukaae w rodowisku ¯ydów uprowadzonych do Babilonii 1 . Skomplikowana rzeczywistoae, jaka sta³a siê udzia³em przesiedleñców, musia³a wywrzeae wp³yw na duchowoae i sposób jej wyra¿ania. Brak wi¹tyni, oderwanie od ojczyzny, poczucie osamotnienia i opuszczenia przez Boga zaowocowa³o chê-ci¹ poszukiwania z Nim kontaktu innymi ni¿ do tej pory drogami. Nie bez znaczenia pozostaje tu tak¿e spotkanie z pogañsk¹ kultur¹ Babilonu. Poci¹ga ona zagubionych w nowym wiecie ¯ydów, w ich oczach staje siê atrakcyjna, choaeby dziêki triumfowi bóstw babiloñskich nad nimi w akcie uprowadzenia i przejêcia panowania. Na wygnaniu, z dala od ruin wi¹tyni rodzi siê wiêc ¿ydowska apokaliptyka: przesycona têsknot¹ za bliskoci¹ z Bogiem i chêci¹ ukazania szczególnej wiêzi, jak¹ ma Pan ze swoim narodem, który daje mu wskazania i nie opuszcza go nawet na obczynie.Jak sama grecka nazwa wskazuje, apokalipsa jest zapisem objawienia, ods³oniêcia prawd zakrytych przed wiêkszoci¹ ludzi. Odnosi to czytelnika do tajemniczej sfery, która wymaga poznania, ods³oniêcia ze wzglêdu na dobro duchowe odbiorców. St¹d te¿ niektórzy badacze tematu staraj¹ siê po³¹czyae ruch apokaliptyczny z nurtem m¹drociowym, neguj¹c jednoczenie jego prorockie korzenie 2 . Nie da siê jednak zaprzeczyae mocnemu powi¹zaniu profetyzmu i apokaliptycyzmu. Zaobserwowaae mo¿na to na przyk³adzie ksi¹g, które wesz³y w kanon Pisma wiêtego a w swojej formie wyranie czerpi¹ z apokaliptyki 3 . 1 Por. P. Sacchi, L apocalittica giudaica e la sua storia, Brescia 1999, s. 10.