Lise Öğrencilerinin Riskli Davranışlar Gösterme Düzeyleri İle Okula Bağlanma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırma lise öğrencilerinin riskli davranışlar gösterme düzeyleri ile okula bağlanma durumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiş 142'si (%55) kadın, 117'si (%45) erkek olmak üzere 259 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Ergenlerde Okula Bağlanma Ölçeği ve Riskli Davranışlar Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda erkeklerin riskli davranış gösterme potansiyeli kadınlara kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Araştırma bulguları, öğrenim görülen liseden memnuniyet değişkenine göre riskli davranış gösterme düzeylerinin anlamlı biçimde farklılaştığını göstermiştir. Buna göre öğrenim gördüğü liseden memnun olanların riskli davranış gösterme düzeyleri memnun olmayanlardan düşüktür. Sınıf düzeyinin riskli davranış gösterme düzeyini etkilediği; sınıf düzeyi arttıkça riskli davranışlar gösterme düzeyinin yükseldiği görülmektedir. Analizler sonucunda riskli davranışlar ölçeği puan toplamları ile ergenlerde okula bağlanma ölçeği puan toplamları arasında negatif yönlü orta kuvvette anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Okula bağlanma arttıkça riskli davranış gösterme düzeylerinin azaldığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Teacher abuse, school burnout and school attachment as predictors of adolescents’ risky behaviors

“…In this context, it was determined that male adolescents had a higher total risk behavior, antisocial behavior, alcohol use, smoking, unhealthy eating habits and school dropout scores than girls. When the literature is examined, these results are similar to some research results (Akanni, Koleoso, Olashore, Adayonfo, Osundina, & Ayilara, 2017;Brady, Song, & Halpern-Felsher, 2008;Karayağız-Muslu & Aygün, 2017;Şimşek & Çöplü, 2018). In these studies, antisocial behaviors in men showed more prevalence (Akyüz, 2019;Pérez-Fuentes et al, 2011); in addition to substance abuse, school leave and general risky behaviors; alcohol and cigarettes and other substances were found to be higher than girls (Akyüz, 2019;Brady et al, 2008).…”

“…In this context, it was determined that 12th grade students' scores from total risky behavior, alcohol use, smoking and nutrition habits sub-dimensions were higher than students in 9th grade; however, adolescents' antisocial behavior, suicidal tendencies and school dropout scores did not differ significantly according to their grade levels. Examining the field literature, it is observed that this finding is supported by the findings of studies revealing that risky behaviors increase as the class level increases in adolescents (Öngören, Sarıefe, & Balcı, 2017;Şimşek & Çöplü, 2018). It is also consistent with the results of studies that found that 12th graders are older in age than 9th graders and that there is an increase in risky behaviors with age (Öngören et al, 2017).…”

“…Another finding in the regression results of the study is that the level of attachment to the school significantly tires of the risky behavior of adolescents in a negative way. When the field was examined, some studies similarly found that risky behaviors decreased as school attachment increased (Catalano, Haggerty, Oesterle, Fleming, & Hawkins, 2004;Diaz, 2005;Şimşek & Çöplü, 2018). In these studies, high levels of school attachment are significantly associated with lower rates of adolescent quality of life (Savi-Çakar, 2011b), intent to drink alcohol (Henry & Slater, 2007), criminal and risky behavior (Rudasill et al, 2010).…”

“…Araştırmanın regresyon sonuçlarında yer alan bir diğer bulgu ise okula bağlanma düzeyinin, ergenlerin riskli davranışlarını negatif yönde anlamlı düzeyde yordadığı şeklindedir. Alanyazın incelendiğinde bazı çalışmalarda da benzer şekilde okula bağlanma arttıkça riskli davranışların azaldığına dair bulgulara ulaşılmıştır (Catalano, Haggerty, Oesterle, Fleming, & Hawkins, 2004;Diaz, 2005;Şimşek & Çöplü, 2018). Bu çalışmalarda yüksek düzeyde okula bağlanma, ergenlerin yaşam kalitesinin artması (Savi-Çakar, 2011b), alkol kullanma niyeti (Henry & Slater, 2007), suç işleme ve riskli davranışlara yönelme (Rudasill et al, 2010) oranlarının düşük olması ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili bulunmaktadır.…”

“…Bu bağlamda erkek ergenlerin toplam riskli davranışlar, antisosyal davranışlar, alkol kullanımı, sigara kullanımı, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve okul terki puanlarının kızlardan daha yüksek olduğu belirlenmiştir. İlgili literatür incelendiğinde bu sonuçların bazı araştırma sonuçları ile benzer olduğu görülmektedir (Akanni, Koleoso, Olashore, Adayonfo, Osundina, & Ayilara, 2017;Brady, Song, & Halpern-Felsher, 2008;Karayağız-Muslu & Aygün, 2017;Şimşek & Çöplü, 2018). Bu çalışmalarda erkeklerde antisosyal davranışların daha fazla prevalans gösterdiği (Akyüz, 2019;Pérez-Fuentes et al, 2011); madde bağımlılığı, okul terki ve genel riskli davranışların yanı sıra; alkol ve sigara ile diğer madde kullanımlarının kızlardan daha yüksek olduğu saptanmıştır (Akyüz, 2019;Brady et al, 2008).…”