Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 0-8 Yaş Grubu Çocukların İnternet Kullanımı ve Bu Kapsamda Ebeveyn Arabuluculuğu: Nitel Bir Araştırma

Abstract

Bilgi ve internet teknolojilerinin yaygınlaşması ve daha fazla kullanıcı dostu hale gelmesiyle birlikte, daha küçük yaş grubundan çocuklar, giderek daha fazla dijital medya kullanıcısı olmaya başlamışlardır. Bu çalışmanın amacı; Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nde (Erzurum, Erzincan ve Bayburt İllerinde) yaşayan 0-8 yaş grubu çocukların bilgisayar ve iletişim teknolojilerine erişimlerine ve bu teknolojileri kullanımlarına ilişkin deneyimlerinin, bu deneyimleri nasıl anlamlandırdıklarının, çevrimiçi ve çevrimdışı hayatları arasında nasıl bir ilişki kurduklarının araştırılmasıdır. Çocukların medya kullanım pratiklerinin ebeveynleri tarafından etkilendiği ve belirlendiği bilinmektedir. Bu nedenle, çalışma kapsamında ayrıca ebeveynlerin bu teknolojileri nasıl anlamlandırdıkları, çocuklarına bu teknolojilerle kurdukları ilişki sürecinde nasıl bir arabuluculuk gerçekleştirdikleri sorularına yanıt aranmıştır. Ebeveynlerin ve çocukların internetin riskleri ve fırsatları hakkındaki bilgi ve kanaatlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için, 20 çocuk ve 20 ebeveyn ile yüz yüze derinlemesine görüşme tekniği kullanılarak veri toplanmıştır. Hem ebeveynlerin hem de çocukların internetin sunduğu fırsatlardan ziyade internet risklerine odaklandıkları, hem riskler hem de fırsatlar hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıkları, yanlış kanaatlere sahip oldukları, ebeveynlerin kullandıkları en yaygın arabuluculuk biçiminin kısıtlayıcı arabuluculuk olduğu saptanmıştır.

Erken Çocukluk Dönemindeki Çocukların Dijital Oyun Oynama Alışkanlıklarına İlişkin Öğretmen Görüşleri

“…Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenler ebeveynlerin dijital oyunları çocukların oyalamak için kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu noktada ebeveynlerin dijital oyunlara yükledikleri anlamların çocukların dijital oyun oynama alışkanlıklarına etki ettiği söylenebilir (Özsoy ve Atılgan, 2018). Yapılan araştırmalara baktığımızda dijital oyunların bazı ebeveynler tarafında çocuğu oyalama aracı olarak görülürken, bazılarının ise çocuklarına vakit ayırma konusunda sıkıntı çektikleri için çocuklarına dijital oyunları sundukları görülmektedir (American Academy of Pediatrics, 2011;Toran ve diğerleri, 2016 ).…”

Parental Views on Digital Gaming Habits of Children in Early Childhood Period

“…Okula başladığında ise okuma yazmayı öğrenen çocuk artık oyunların isimlerini ebeveyn yardımı olmadan arama motoruna yazabilme yetisine sahip olmaktadır. Yapılan araştırmalarda çocuğun yaşının büyümesi ile beraber dijital oyunlar üzerinde ebeveynlerin denetiminin azalacağı konusuna vurgu yapılmıştır (Akçay ve Özcebe, 2012;Özsoy ve Atılgan, 2018). Bu noktada çocukların sekiz yaşından itibaren dijital teknolojiye ilişkin tercih ve alışkanlıklarının değiştiği ve çocuklarının ilgilerinin daha çok bilgisayar ve internete yöneldiği göz önünde bulundurulmalıdır (Gutnick ve diğerleri, 2011).…”

Changing Parenting Roles in the Digital Age: Should Parents Guide or Obstacle in Technology Use?

“…Genellikle okul çağındaki çocukların ve ergenlerin teknoloji kullanımlarına ilişkin ebeveyn tutumları üzerinde yoğunlaşıldığı görülmüştür. Bu çalışmaların bazıları ebeveynlerin, çocuklarına yönelik olarak internet ve teknolojiyi doğru şekilde değerlendiremediklerini ortaya koymuştur (Özsoy & Atılgan, 2018;Bahçetepe, Akkaya & Kılıç, 2019). Çalışmalarda dikkat çeken bir nokta ebeveyn arabuluculuğu boyutlarına yönelik bulgular olmuştur.…”

“…Çalışmalarda dikkat çeken bir nokta ebeveyn arabuluculuğu boyutlarına yönelik bulgular olmuştur. Çocuğun cinsiyeti, ebeveynlerin yaş ve eğitim düzeyleri ebeveyn arabuluculuğunda belirleyici değişkenler olarak karşımıza çıkmaktadır (Vural Şenel, 2020;Özsoy & Atılgan, 2018). Ebeveynler erkek çocuklara, kızlara göre daha fazla kısıtlayıcı arabuluculuk yapmaktadırlar (Vural Şenel, 2020).…”