Kırım’ın Rusya’ya İlhakının ve Rusya-Ukrayna Savaşının Deniz Yetki Alanları Üzerine Etkileri

Abstract

Bu araştırmayla, Kırım’ın Rusya’ya ilhakı nedeniyle fiili olarak (de facto) değişen Karadeniz’deki Rusya ve Ukrayna’nın kıyı şeridi ve deniz yeki alanları araştırılmıştır. Ayrıca, halen devam etmekte olan Rusya-Ukrayna savaşının bu iki ülkenin Karadeniz’deki deniz yetki alanları üzerine muhtemel etkileri tahmin edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, ilk olarak Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin kıyı uzunluğu, MEB (Münhasır Ekonomik Bölge)’si, kıta sahanlığı ve balıkçılık sahası büyüklüğü tespit edilmiştir. İkinci olarak Kırım’ın ilhakının Rusya ve Ukrayna tarafından fiili olarak kullanılan deniz yetki alanlarına etkisi belirlenmiştir. Üçüncü olarak Karadeniz ve Azak Denizi arasında bağlantıyı sağlayan Kırım Yarımadası’nın batısından bulunan Kerç Boğazı’ndaki hakimiyet konusu değerlendirilmiştir. Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Karadeniz’e kıyı uzunluğu 421 km (Azak Denizi kıyı uzunluğu dahil yaklaşık 800 km)’ye düşen Rusya, Kırım’ın ilhakından sonra hem kıyı uzunluğunu hem de MEB’sini fiili olarak yaklaşık üç katına çıkarmıştır. Bu ülkenin Karadeniz’in kuzey batısındaki MEB sınırı, Romanya MEB sınırı ile birleşmiştir. Ayrıca, Ukrayna’nın Türkiye ile olan MEB sınırı fiili olarak Rusya-Türkiye MEB sınırına dönüşmüştür. Kırım’ın ilhakından önce batısı Ukrayna, doğusu Rusya tarafından kontrol edilen Kerç Boğazı’nın tamamı Rusya’nın kontrolüne geçmiştir. Halen sürmekte olan savaş sonucunda Rusya’nın Karadeniz’e olan kıyı uzunluğu ve dolayısıyla deniz yetki alanlarını daha da artıracağı tahmin edilmektedir. Buda, önümüzdeki yıllarda Rusya’nın Karadeniz’deki askeri gücünü artıracağını göstermektedir. Ayrıca, Rusya’nın Karadeniz’de daha fazla petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde bulunacağı ve daha fazla balık avcılığına yöneleceği düşünülmektedir.

Türki̇ye Ve G8 Ülkeleri̇ni̇n Deni̇z Ti̇caret Fi̇lolari Ve Li̇manlarinin Karşilaştirilmasi

“…Balık vd. [2] çalışmasını denizyolu taşımacılığının Türkiye ve dünyadaki mevcut durumunu ve bu sektörün geleceğine yönelik açılımları değerlendirmek amacıyla yapmışlardır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizi sonucunda Türkiye'deki denizyolu taşımacılığının istenilen düzeyde olamadığını tespit etmişler ve bu durumun geliştirilmesi için önerilerde bulunmuşlardır.…”

“…Uluslararası taşımaların ağırlık bazında tamamına yakınının taşındığı düşünüldüğünde denizyolu taşımacılığı, çok büyük bir ekonomiyi temsil etmekte ve dolayısıyla uluslararası ekonomiye yön verme gücüne sahiptir. Denizyolu taşımacılığının önemine istinaden ülkeler oluşturdukları gemi ve denizyolu taşımacılık işletmeleri ile modern deniz ticareti içerisinde pay sahibi olmaya çalışmaktadırlar [2,3]. Modern deniz ticareti, taşınan malların hem maddi değerleri hem de hacimleri bakımından geniş ve tamamlayıcı bir ekonomik faaliyettir.…”