Kariyer Olgunluğunda Cinsiyet Farklılıkları: Meta Analiz Çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kariyer olgunluğunda cinsiyet farklılıklarını meta analiz yöntemiyle incelemektir. Bu amaç için, 2000-2017 yılları arasında Türkiye'de kariyer olgunluğu konusunda çalışılan lisansüstü tezler ve makaleler incelenmiştir. Tezleri incelemek için Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi ve bilimsel makaleleri incelemek için de ULAKBİM Ulusal Veri Tabanı kullanılmıştır. Bu araştırmanın örneklemini cinsiyet değişkenine ve kodlama protokolüne uygun verileri içeren 17 araştırma oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi 4538 (%49,7) kadın ve 4595 (%50,3) erkek olmak üzere toplam 9133 katılımcı içermektedir. Kariyer olgunluğunun cinsiyete göre etki büyüklüğü, Cohen d olarak bilinen Standardize Ortalamalar Farkı (SOF) analiz yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Yayın yanlılığını belirlemek için Rosenthal'ın FSN Sayısı, Huni Grafiği, Duval-Tweedie'nin Kırp-Doldur Yöntemi ile Egger testi sonuçları incelenmiş ve meta analizde yayın yanlılığı olmadığı görülmüştür. Ayrıca meta analiz sonuçlarının farklı örneklem gruplarına (ortaokul ve lise öğrencileri) göre nasıl değiştiğini belirlemek için alt grup analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamındaki çalışmalarda heterojen bir dağılım olduğu bulunmuştur (Q=40.824 p=0.001, I²=60.807). Araştırma sonuçları rastgele etkiler modeline göre kadınlar lehine, anlamlı ve küçük düzeyde (d=0.303, [0,234; 0,371], p=0.000) etki büyüklüğü göstermiştir. Ayrıca, alt grup analizi sonuçları cinsiyete göre hesaplanan etki büyüklüğünün okul kademesine göre anlamlı olarak farklılaştığını göstermiştir.

Mesleki Olgunluğun Yordayıcıları Olarak Aile Etkisi, Yaşam Yönelimi ve Kariyer Kararı Verme Durumu

“…In this study the findings obtained from the comparison of students' vocational maturity levels according to gender variable show that there is no significant difference. This research finding supports the research findings made by (Çınar, 2011;Sürücü, Kontaş and Bacanlı, 2015;Şahin, 2010) as well as differs from the research findings made by (Altuntaş, Atlı and Kış, 2016;Bae, 2017;Çarkıt and Bacanlı, 2020). It was found that the vocational maturity scores of the students did not differ significantly according to the grade level; however, the vocational maturity level of 12 th grade students is lower than that of 9 th and 11 th grade students.…”

“…Bu bulgu, ilgili alanyazındaki bazı araştırma sonuçları ile desteklenmektedir. Öğrencilerin mesleki olgunluk düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediğini ortaya koyan araştırma bulguları (Can ve Taylı, 2014;Çınar, 2011;Pieterse, 2005;Sürücü, Kontaş ve Bacanlı, 2015;Şahin, 2010) olduğu gibi mesleki olgunluk düzeyinin cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaştığı ve mesleki olgunluk düzeyinin kız öğrencilerde daha yüksek olduğunu ortaya koyan araştırma bulgularının olduğu görülmektedir (Altuntaş, Atlı ve Kış, 2016;Bae, 2017;Çarkıt ve Bacanlı, 2020;Kutlu, 2012;Polat, 2015;Sezer, 2019;Sirohi, 2013;Şener, 2021;Ulaş ve Yıldırım, 2015). Bu çerçevede, araştırma bulguları, var olan araştırma sonuçları ile farklılık göstermektedir.…”

“…Mesleki olgunluk bireyin kariyer gelişimi seviyesini tanımlamak için de kullanılmaktadır (H. S. Lee, S. A. Lee, Song ve Kim, 2015). Bu bağlamda, lise öğrencilerinin sahip oldukları kişilik özelliklerine, sosyal ve ekonomik imkanlarına uygun ders, meslek alanı ve kariyer alternatiflerini belirleyebilmeleri için içinde bulundukları mesleki gelişim evresinde kendilerinden beklenilen mesleki gelişim görevlerini yerine getirmeleri gerekmektedir (Bacanlı, 2020). Super (1963a) mesleki olgunluğun meslek gelişimini ve seçimini etkileyen en önemli faktörlerden birisi olduğunu ileri sürmektedir.…”

“…E. Kim, Y. H. Kim ve Choi, 2011;Powell ve Luzzo, 1998). Yurt içi ve yurt dışı literetürde mesleki olgunluğu inceleyen çok sayıdaki araştırmada ergen kız öğrencilerin mesleki olgunluk düzeylerinin erkek öğrencilerilerinkinden daha yüksek olduğu (Altuntaş, Atlı ve Kış, 2016;Cho ve Kim, 2014;Çarkıt ve Bacanlı, 2020;Duru, 2019;Keller, 2004;Kuzgun ve Bacanlı, 2019;Lee, 2001), bazı araştırmalarda ise mesleki olgunluğun cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmektedir (Birol ve Kıralp, 2010;Kurniawan, Daharnis ve Karneli, 2020;Lee ve Hughey, 2001). Dolayısıyla kız ve erkek öğrencilerin mesleki olgunluk düzeylerinin karşılaştırılmasına ilişkin bu farklı sonuçlar, mesleki olgunluğun cinsiyete göre incelenmesini gerektirmektedir.…”

Muhasebe Dersi Alan Önlisans Öğrencilerinin Muhasebe Sınavına İlişkin Kaygı Düzeyleri: Anamur MYO Örneği (The Anxiety Levels of Associate Degree Students Taking the Accounting Course Regarding Accounting Test: The Case of Anamur Vocational School)

“…Bu sonuçlar bu çalışmadan elde edilen bulguyu desteklemektedir. Kadınların erkeklerden daha duygusal olması beklenebileceğinden(Çarkıt ve Bacanlı, 2020; Yıldız vd., 2018), bu duygusallığın kadınlarda sınav kaygısı konusunda erkeklere nazaran daha fazla bedensel belirti gösterecek şekilde dışa vurması beklenebilir. Türkiye özelinde TÜİK (2022) verileri incelendiğinde 2020 yılı için en az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı %87.7 iken, erkeklerde bu oran %98.1 olmuştur.…”