Introduction of the Deh Hosein Ancient Tin-Copper Mine, Western Iran: Evidence From Geology, Archaeology, Geochemistry and Lead Isotope Data

Abstract

ÖZET İran'ın orta kesiminin batısında bulunan eski bakır ve kalay işletmesi Deh Hosein'in keşfinin ardındanyapılanyeni araştırmalar, batı Asya uygarlıklarının yararlandıkları kalay kaynaklarının neresi olduğu sorusu na önemliyeni bir açılım kazandırmıştır.. Deh Hosein bakır-kalay madeninden elde edilen cevher örnek lerinin analizi yapılmış ve bu sonuçlar, Luristan ile Mezopotamya'daki tunç buluntular ile karşılaştırıla rak aralarındaki ilişki sorgulanmıştır. 14 C analizleri ve arkeolojik kanıtlarla birlikte burada bulunan çok sayıda eski ocağın ve madencilik ile ilgi li kalıntılarının en geç MÖ 2. binyıl başı ile MÖ 1. binyıl arasına ait olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca yapı lan cevher analizleri sonucunda Sn, Cu, As, Pb, Zn, veAu'nun da yoğun olduğu görülmüştür. Daha da önemlisi cevher örneklerindeki kurşun izotop oranları dar bir yelpaze içindedir ve MÖ 2. binyıla ait Luris tan, MÖ 3. binyıla ait Basra Körfezinin güneyi, Ege ve yine Luristan ile Mezopotamya'nın bu tarihe ait örnekleri ile uyum sağlamaktadır. Ayrıca iz analizi ve tarihlendirme sonuçlarının yanı sıra Mezopotamya 'nın doğusunu kaynak olarak işaret eden yazılı metinler de, Deh Hosein'in İran, Mezopotamya ve hatta belki batı için önemli bir kalay kaynağı olduğunu düşündürmektedir.

Probing the provenance of archaeological glaze colorants: Polychrome faunal reliefs of the Ishtar Gate and the Processional Way of Babylon

“…; Helwing ; Nezafati et al . ; Oppenheim ), and Fe from Lebanon, Syria and Turkey (e.g., the region of Cilicia). Also, there are indications that building materials (Ferrara ) were imported through the Persian Gulf and might have come from Oman, as was the case with Omani Cu, dioritic and gabbroid rocks, traded via the island of Bahrain (e.g., Cornwall ; Begemann et al .…”

Placer Tin Ores from Mt. Cer, West Serbia, and Their Potential Exploitation during the Bronze Age

“…Lead isotope ratios of Deh Hosein ores were compared with bronze artifacts. Most analyzed Luristan objects, as well as some from the southern Persian Gulf, Mesopotamia and Jordan, were isotopically compatible with these ores (Nezafati et al., ). This evidence suggests Deh Hosein ores were exploited as early as the third millennium B.C.E., and supplied tin to the ancient civilizations of Iran and Mesopotamia (Nezafati et al., ).…”

“…of Turkey (Yener et al, 1989;Yener & Vandiver, 1993;Willies, 1995) and Deh Hosein in the Zagros Mountains of Iran (Nezafati et al, 2009).…”

“…The source(s) of tin for Aegean bronze is undetermined but several small Bronze Age tin mines have been documented in the circum‐Aegean region. Subeconomic tin deposits occur within the Alpine Orogen in Eastern Europe and the Middle East, and include at least two cassiterite‐bearing deposits that were mined during the Bronze Age: Kestel in the Taurus Mountains of Turkey (Yener et al., ; Yener & Vandiver, ; Willies, ) and Deh Hosein in the Zagros Mountains of Iran (Nezafati et al., ).…”

Beyond Provenance

“…It is tempting to infer the presence of one or more tin sources in western Iran or eastern Anatolia from these observations. The existence of the tin mine at Deh Hosein in Luristan provides a potential source for the presence of tin, at least in Luristan (Nezafati et al 2009).…”