Interactie en suggestie in psychoanalytische behandelingen

Abstract

Allereerst wordt de stelling ontwikkeld dat Freuds idee van een psychoanalyse die 'vrij is van tendensen' mede het gevolg is geweest van zijn gebrekkige aandacht voor tegenoverdrachtsverschijnselen en van Freuds behoefte om de psychoanalyse als objectieve medisch-biologische wetenschap te profileren. Het onderscheid tussen 'zuivere' psychoanalyse en 'minder zuivere' (want op interactie en suggestie gebaseerde) andere psychotherapievormen heeft geleid tot een tweespalt, die verder versterkt is door het verweer tegen pogingen tot afsplitsingen binnen de psychoanalytische wereld. Vervolgens wordt de opvatting besproken dat interactie en suggestie alomtegenwoordig zijn in psychoanalytische psychotherapiee¨n, inclusief de psychoanalyse. Deze psychotherapiee¨n laten zich dus niet onderscheiden op basis van het al dan niet voorkomen van interactie en suggestie. Wel lijkt het mogelijk therapiee¨n van elkaar te onderscheiden in de mate waarin ruimte beschikbaar is om 'tendensen' (interactie en suggestie), te analyseren. Deze visie leidt tot herwaardering van de betekenis van interactie en suggestie en tot het opheffen van de tweespalt tussen psychoanalyse en psychoanalytische psychotherapie.

Interventies en interacties in de psychotherapie

“…Zo is de werkalliantie decennialang buiten de aandacht van de gedragstherapie gebleven (Keijsers, Schaap & Hoogduin, 2000;Trijsburg, 1995) en de rol van interactie en suggestie buiten die van de psychoanalytische behandeling (Trijsburg, 1995). Intussen is juist uit empirisch onderzoek gebleken dat deze factoren, uiteraard mits correct toegepast, een positief effect hebben op de resultaten van een psychotherapeutisch behandeling (Keisers et al, 2000;Lambert & Bergin, 1994).…”

De persoon van de psychotherapeut in psychoanalytische behandelingen

“…Ook komt in dit verband de neutraliteit van de analyticus ter discussie (bijvoorbeeld Chused, Jacobs, Kris, Treurniet & Weiss, zie Wallerstein, 1995;Treurniet, 1993). Het wordt duidelijk dat er in de psychoanalyse, net als in de psychotherapie, sprake is van interactie en suggestie (Gill, 1994;Oremland, 1991;Trijsburg, 1995). In de sociaal-constructivistische opvatting (Hoffman, zie Wallerstein, 1995;Gill, 1994) is de duiding zelf een suggestie: aan geen van beide kanten van de analysebank kan een claim op objectieve waarheid worden gelegd.…”

“…Gill (1994) stelt voor om onderscheid te maken tussen de behandeling waarbij men gericht is op de analyse van de interactie en die waarbij men daar niet op gericht is. Verschillen binnen het domein van het analytische behandelen zijn louter kwantitatief (vergelijk De Jonghe, Rijnierse & Janssen, 1987;Trijsburg, 1995).…”