ÖZBu araştırmada Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde öğrenim görmekte olan sınıf öğretmeni adaylarının, insan hak ve özgürlükleri noktasında ulusal ve uluslararası ölçekteki ihlallere, bunların nedenlerine ve bu ihlallerin önlenmesi noktasındaki önerilerine yönelik farkındalık durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya, ölçüt örneklem yöntemi ile belirlenmiş 702 öğretmen adayı katılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımına uygun olarak tasarlanan araştırmada veriler, katılımcılar tarafından oluşturulmuş olan yazılı dokümanlar ile elde edilmiştir. Edinilen nitel veriler içerik analizi ve betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde katılımcıların, küresel çerçevede en çok yaşam hakkı, eğitim hakkı, çocuk hakları, ayrımcılıktan korunma ve vücut bütünlüğü ve dokunulmazlığı hakkının ihlal edildiğini, ülkemiz özelinde ise küresel çerçevede belirtilen bu ihlal alanlarına ilaveten yoğun olarak cinsel dokunulmazlık hakkının, düşünce ve ifade hürriyeti hakkının, şiddetten korunma hakkının, adil yargılanma ve savunma, özgürlük ve güvenlik, siyasal haklar, eşitlik ve basın hürriyeti haklarının ihlal edildiği belirtilmiştir. Bu ihlallerin gerekçelerine yönelik olarak ise ekonomik sebeplerin, geleneksel anlayışların, örf ve adetlerin, politik çıkar çatışmalarının, kamu yönetimindeki antidemokratik uygulamaların, plansız nüfus politikalarının, eğitim sistemlerindeki eksikliklerin ve yanlış politikaların işaret edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca ülkemizde yaşanan insan hak ve özgürlük ihlalleri konusunda katılımcılar arasında önemli düzeyde bir görüş birliğinin mevcut olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda, öğretmen adaylarının küresel ve yerel çerçevede mevcut olan insan hak ve özgürlük ihlallerine ilişkin belirli bir farkındalığa sahip oldukları, bununla birlikte insan hakları ve özgürlüklerine ilişkin konularda eğitim ihtiyaçlarının varlığına yönelik değerlendirmeler ortaya koydukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: İnsan hakları, özgürlükler, hak ihlalleri, öğretmen adayları, hak ihlaline ilişkin farkındalık.
