Heyelan Duyarlılık Haritalarının Üretilmesinde Analitik Hiyerarşi Yönteminin Ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Abstract

ÖzDepremler ve heyelanlar toplum hayatını derinden etkileyen doğal afetlerin başında gelmektedir. Özellikle dağlık bölgelerde meydana gelen heyelanlar, her yıl can kaybına ve hasara sebep olmaktadır. Son yıllarda heyelana duyarlı bölgelerin belirlenmesi çalışmaları oldukça yaygınlaşmıştır. Heyelan duyarlılık analizlerinin yapılması hem mühendislik projelerinin planlanmasını kolaylaştıracak hem de meydana gelebilecek zararların azaltılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada, İran'ın Ardabil (Erdebil) bölgesindeki Saqezchi'in heyelan duyarlılık haritaları oluşturulmuştur. Heyelan duyarlılık analizinde arazi kullanımı, yağış miktarı, faylara uzaklık, litoloji, akarsu ağlarına uzaklık, yükselti, eğim, bakı ve yola uzaklık parametreleri kullanılmıştır. Çalışmada heyelan duyarlılık haritası oluşturulurken Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılmıştır. Oluşturulan duyarlılık haritaları, "çok yüksek, yüksek, orta, düşük ve çok düşük" duyarlı alanlar olmak üzere 5 grup altında sınıflandırılmıştır.

Solakli Havzasi’nin (Trabzon) Heyelan Duyarliliği Ve Yerleşi̇m Yeri̇ Ri̇sk Anali̇zi̇

“…Landslide susceptibility and settlement risk maps created by combining many parameters (altitude, slope angle, slope exposure, precipitation, lithology, distance from rivers, distance from roads, drainage density, land use, topographic humidity index, slope profile) are needed in order to reduce landslide-related deaths and social and economic losses in the Solaklı basin. Recently, landslide susceptibility studies have extensively been carried out (Çellek, Bulut and Ersoy, 2015;Avcı, 2016;Hepdeniz and Soyaslan, 2018;Dağdelenler, 2020;Aghlmand et al, 2020;Taşoğlu, 2020).…”

Acil Durum Toplanma Alanlarının AHP Yöntemi ile Değerlendirilmesi

“…Afet yönetimi kapsamında literatür incelendiğinde de ÇKKV metodolojisinden AHP yönteminin kullanıldığı çeşitli çalışmalara rastlanılmaktadır (Aghlmand, Onur ve Talaei, 2020;Cheng ve Yang, 2012;Hong ve Xiaohua, 2011;Rezaei, 2014). Örneğin, Hong ve Xiaohua'nın yaptıkları çalışmada acil lojistik merkezi yer seçimi problemi ele alınmıştır.…”

“…Heyelan duyarlılık analizi için çeşitli kriterler belirlenmiş olup, bu kriterler AHP yöntemi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri'nden (CBS) faydalanarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak İran'ın Ardabil bölgesi için duyarlılık haritaları oluşturulmuştur (Aghlmand, Onur ve Talaei, 2020). Rezaei'nin yapmış olduğu çalışmada ise, İstanbul'da geçici barınma alanlarının yer seçimi üzerine bir karar destek modelin geliştirilmesi hedeflenmiştir.…”