Hediye ve Hediye Satın Alma Davranışları

Abstract

ÖzTüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bebek doğumundan, düğünlere, sünnet düğününden yıl dönümlere, doğum günlerinden mezuniyetlere kadar birçok önemli olay ve günde hediye verilmektedir. Bunların dışında Batı dünyasından tüm dünyaya yayılan anneler günü, sevgililer günü, babalar günü ve benzeri gibi birçok özel günde, pazarlama çabalarının da bir sonucu olarak hediyeleşmek, olmazsa olmaz bir durum halini almıştır. Birçok özel günde ve durumda hediyeleşmeyle ortaya çıkan ekonomik büyüklük, toplam tüketim harcamaları içerisinde çarpıcı bir paya sahip olmaktadır. Bu nedenle pazarlama araştırmacıları, tüketicilerin hediye satın alma davranışlarını ayrıca ele alarak incelemektedirler. Ülkemizde bu konuda akademik çalışmaların yetersizliğinin nedeniyle hediyeye ve hediye satın alma davranışlarına ilişkin teorik bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu çerçevede, geniş bir literatür araştırması neticesinde hediye vermenin temel işlevleri, hediye verme davranışını etkileyen başlıca faktörler ve hediye satın almaya ilişkin modellemeler ortaya konmuştur. Bu çalışmanın bu alana yönelik sonra yapılacak çalışmalara öncülük etmesi ve kaynak oluşturması hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Hediye, hediye satın alma davranışları, hediye satın alma modelleri Makale Türü: Derleme AbstractIn our country, just as it is in the rest of the world, in many occasions and special days such as baby births, weddings, circumcision ceremonies, anniversaries, birthdays and graduation ceremonies gifts are exchanged. Apart from these, gifting has become a norm in many special days, spreading from the Western World to the globe, such as Mother's Day, Valentine's Day, Father's Day and so on with the help of marketing efforts. The economic size, which arises in many special days and with gifts, has a striking share in total consumption expenditures. Therefore, marketing researchers examine consumers' gift buying behaviors separately. In our country, due to the inadequacy of academic studies on this subject, a theoretical framework has been formed for gift and gift buying behaviors. In this context, as a result of a large literature research, the main functions of gift giving, the main factors affecting gift-giving behavior and the modeling of gift buying are presented. This study aims to both be a pioneer and a source for further research. GirişHediye satın alma davranışları, diğer satın almalara göre kendine özgü farklılıklar gösterebilmektedir. Hediyenin satın alınma nedenine ve satın alındığı kişiye göre, ayrılan bütçe, harcanan zaman, gösterilen emek ve çaba, bilgi arama, araştırma, hediye sayısı ve sıklığı değişebilmektedir. Bunların dışında, ürün ve hizmetlerde aranan kalite, fiyat, özellik, stil, tasarım, marka, yeni veya benzersizlik, hediyeyi vericisini yansıtan özellikler, çekicilik, alıcıyı yansıtan özelikler ve benzeri gibi etkenler de satın almada davranış farklılıklarına sebep olmaktadır. Tüketicileri, hediye satın almaya iten motivasyonlar, geleneksel, kültürel, dini ve kişisel olabildiği gibi özenme, zorunluluk, yükümlülük, fedakârlık, sevg...