Gönen Havzasinda Jeomorfoloji̇k Bi̇ri̇mlerle Arazi̇ Kullanimi Arasindaki̇ İli̇şki̇ (Balikesi̇r)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Marmara Bölgesinde yer alan ve Güney Marmara Bölümünün en önemli havzalarından biri olan Gönen Havzasında jeomorfolojik birimler ile arazi kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu çalışmayı gerçekleştirmek için Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Uzaktan Algılama (UA) yöntem ve tekniklerinden yararlanılmıştır. Havza alanında genellikle dağlık alanların orman, platoların çalı, ova ve taraçaların tarım, tepe ve yamaçlarında daha çok çalılık alan olarak kullanılmakta olduğu görülmüştür. Bu durum arazi kullanımının jeomorfolojik birimlerin kontrolünde şekillendiğini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Havza alanında arazi kullanımı açısından bazı yeni oluşum ve düzenlemelere gidilmesini de gerekli kılmaktadır. Bu nedenle havza genelinde arazi kullanımının hali hazırdaki ve olması gereken durumunu ortaya koyabilecek çalışmaların yapılması, havzada arazi kullanımından kaynaklanan problemlerin araştırılması gerekmektedir.

ARAZİ KULLANIMI ile YÜKSELTİ ve EĞİM ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: ŞEHZADELER (MANİSA) İLÇESİ

“…Some of these studies examine land use and change (Gündoğan et al, 1995;Başayiğit, 2004;Özdemir and Şenkul, 2007;Çokoyoğlu, 2008;Gülersoy, 2008;Özşahin, 2010;Everest, Akbulak and Özcan, 2011;Savaş Güngör, 2011;Yorulmaz et al, 2011;Kara and Karatepe, 2012;Gülersoy, 2013;Benek and Şahap, 2016;Çolak and Memişoğlu, 2018). Some others considered the classification of land use capability (Akgül, 1994;Türkmen, 2004;Erkoçak, Dengiz and Kılıç, 2010;Atalay and Değerliyurt, 2015;Atalay and Gökçe Gündüzoğlu, 2015;Atalay, 2016;Coşkun and Uzun Turan, 2016;Tekeş, 2017;Tekeş and Cürebal, 2017;Özşahin and Eroğlu, 2018), while some of them examined the relationship between land use and geomorphological units (Şengün, 2000;Taş, 2006b;Ege, 2008;Şengün, 2008;Özşahin, 2011). In addition, a limited number of studies (Çelik, 2012; Öncel, 2016) investigating the elevation and slope characteristics of land use were accessed.…”

“…Ülkemizde son yıllarda arazi kullanımı ve planlamasıyla ilgili çalışmalarda artışlar gözlenmektedir. Bu çalışmaların bir kısmı arazi kullanımı ve değişikliğini incelerken (Gündoğan vd., 1995;Başayiğit, 2004;Özdemir ve Şenkul, 2007;Çokoyoğlu, 2008;Gülersoy, 2008;Özşahin, 2010;Everest, Akbulak ve Özcan, 2011;Savaş Güngör, 2011;Yorulmaz vd., 2011;Kara ve Karatepe, 2012;Gülersoy, 2013;Benek ve Şahap, 2016;Çolak ve Memişoğlu, 2018), bir kısmı arazi kullanım kabiliyet sınıflamasını incelemekte (Akgül, 1994;Türkmen, 2004;Erkoçak, Dengiz ve Kılıç, 2010;Atalay ve Değerliyurt, 2015;Atalay ve Gökçe Gündüzoğlu, 2015;Atalay, 2016;Coşkun ve Uzun Turan, 2016;Tekeş, 2017;Tekeş ve Cürebal, 2017;Özşahin ve Eroğlu, 2018) ve bir kısmı da arazi kullanımı ile jeomorfolojik birimler arasındaki ilişkiyi incelemektedir (Şengün, 2000;Taş, 2006b;Ege, 2008;Şengün, 2008;Özşahin, 2011). Bunun dışında arazi kullanımında eğim ve yükselti özelliklerinin ayrıca incelendiği sınırlı sayıda çalışmaya ulaşılmıştır (Çelik, 2012; Öncel, 2016).…”

Gönen Çayı’nın mendereslenme morfolojisi ve mendereslenmeyi etkileyen faktörler

“…İnceleme alanında, en yaşlı birimi Permiyen'e ait karbonatlar oluşturmaktadır. Temele ait bu kayaçların üzerinde ise sırasıyla, Permo-Triyas'a ait karbonatlı taşlar, Triyas'a ait şist, fillit ve mermer türünden metamorfik kayaçlar, Jura dönemine ait neritik ve pelajik kireçtaşları, Oligosen ve Miyosen yaşlı volkanik kayaçlar, Pliyosen'e ait ayrılmamış karasal kırıntılar ve Kuvaterner alüvyonları bulunmaktadır (Efe, 1986;Kantürer, 1993;Özşahin, 2011).…”

“…Yenice-Gönen ve Gönen-Manyas fayları bu alandaki en önemli tektonik hatlardır. Bu ana fayların kolları olarak inceleme alanında birçok tali fayda mevcuttur (Efe, 1994;1995;Özşahin, 2011;Selim ve Tüysüz, 2013).…”

Sapanca Gölü Kiyilari Ve Yakin Çevresi̇nde Jeomorfoloji̇k Bi̇ri̇mlerle Mekan-Kiyi Kullanimi İli̇şki̇si̇ni̇n İncelenmesi̇

“…Özellikle kıyı alanları, akarsu havzaları, göl havzaları ve yakın çevreleri ile sulak alanlar ve çevrelerinde mekan kullanım durumları ve bu alanlarla ilgili çalışmalar, bu sahaların korunmasında bazı sorunların ortaya çıktığını, morfolojik durum ile mekan kullanımı arasında büyük sorunların olduğunu, gelecekte daha da büyüyeceğini ve büyük çevresel sorunların meydana gelebileceğini göstermektedir (Şahin, 1984: 188, Mater, Turoğlu, 1997: 236, Turoğlu, 1998: 520, Taş, 2006: 43, Koç, 2008: 135, Taş, 2009: 31, Şengün, Siler, 2010: 3-15, Eroğlu, Bozyiğit, 2011: 170, Uzun, 2015. Sapanca Gölü ve yakın çevresi de sahip olduğu doğal ortam özellikleri ve jeomorfolojik yapısının yanında son yıllarda yerleşme başta olmak üzere artan beşeri faaliyetlerin etkisiyle sorunların yaşandığı alanlardan birini oluşturmaktadır.…”