ARAZİ KULLANIMI ile YÜKSELTİ ve EĞİM ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: ŞEHZADELER (MANİSA) İLÇESİ

Abstract

ÖZBu çalışma, jeomorfolojik özelliklerden ikisi olan yükselti ve eğim parametreleri ile mevcut arazi kullanımı ve sınıfları arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve analizi amacıyla hazırlanmıştır. İnceleme alanı olarak Manisa ili merkez ilçelerinden biri olan Şehzadeler seçilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında mevcut literatür taraması ve veri temini yapılmıştır. İkinci aşamada altlık haritalar üretilmiş ve kontrol ve doğrulama amaçlı olarak arazi çalışması yapılmıştır. Son aşamada ise Coğrafi Bilgi Sistemleri metodolojisi kapsamında ilgili yazılımlarından faydalanılarak arazi kullanımı ile yükselti ve eğim haritaları çakıştırılmış ve dağılış analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda sahada eğim ve arazi kullanımı arasında olumlu ve olumsuz olarak nitelendirilebilecek dağılış özellikleri tespit edilmiştir. Eğim değerlerinin düşük olduğu %0-1 eğim aralığındaki tam düzlük arazilerde tarımsal faaliyetlerin ve yerleşmelerin yoğun olduğu, eğimin arttığı alanlarda orman ve fundalık arazilerin de arttığı görülmüştür. Yükselti ve arazi kullanımı arasındaki ilişkiye bakıldığında ise yükseltinin düşük olduğu 25-100 m yükselti aralığında tarım faaliyetlerinin ve yerleşim alanlarının yoğunlaştığı, yükseltinin arttığı alanlarda ise orman ve fundalık arazilerin fazlalaştığı tespit edilmiştir. İnceleme alanında arazi kullanımı çoğunlukla eğim ve yükselti şartları ile uyumlu olduğu söylenebilir. Ancak yerleşmelerin yer seçimi, doğal ortamdan faydalanma ve sürdürülebilir kalkınma planlanması açısından sorunludur. Özellikle kullanım kabiliyeti bakımından 1. sınıf  Bu çalışma Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen yüksek lisans tezinden üretilmiştir (Proje kodu: BAP 2017/6). Desteklerinden dolayı Balıkesir Üniversitesi ve Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine teşekkür ederiz. olarak nitelendirilen ve tarımsal amaçlı kullanılması gereken gereken araziler, geri dönüşü mümkün olamayacak şekilde kaybedilme riski ile karşı karşıyadır. ABSTRACTThis study was prepared to determine the relationship between elevation and slope parameters, which are two of the geomorphological features, and the existing land use and classes. Şehzadeler, one of the central districts of Manisa province, was selected as the study area. In the first stage of the study, a literature review was conducted, and data were obtained. In the second stage, base maps were created, and fieldwork was conducted for control and verification purposes. In the last stage, spatial distribution analyses were carried out by using related software within the scope of Geographic Information Systems methodology. As a result of the analyses, the positive and negative distribution characteristics between the slope and the land use were determined. It was observed that agriculture and settlement were intense in the flat areas of 0-1% slope range with low slope values and forest and shrub areas increased in sloping areas. When the relationship between elevation and land use was considered, it was found that agricultural activities and ...

Bozburun Yarımadası’nda (Marmaris) Arazi Kullanımı Değişimi (1990-2018)

“…Özellikle yerleşme alanlarının ve yapılaşmanın kontrolsüz büyümesi, orman alanlarının tahribi gibi etkenler, toprak ve toprak verimliliğinin kaybı çağımızın önde gelen çevre sorunlarındandır (Ward, vd., 1998). Bu problemlerle ilgili farklı çözüm önerileri getirmek için geçmişten günümüze arazi kullanım değişikliklerini tanımlamak ve analiz etmek önemlidir (Gözenç, 1975;Tunçdilek, 1985;Salimi vd., 2008;Ege ve Özçağlar, 2014;Tekeş ve Cürebal, 2019). Bozburun Yarımadası ve yakın çevresinde günümüze dek çeşitli coğrafya çalışmaları yapılmıştır (Kafalı, 1998;Doğaner, 1999;Kafalı, 2018).…”

Marmara Adası nda Jeomorfolojik Birimler ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişki Relationship Between Geomorphological Units with Land Use in the Marmara Island

“…Arazi kullanım değişikliği, insan faaliyetlerinde ve doğal çevrede değişiklikleri yönlendiren temel faktörlerden biridir ve bu tür değişikliklerin etkilerini anlamak için doğru bir şekilde belirlenmelidir (Mendoza vd., 2011: 237). Çünkü artan nüfus ve hatalı arazi kullanımı gibi olumsuzluklar arazi örtüsünün hızla değişmesine neden olmaktadır (Taş, 2006: 65;Ege, 2008: 389;Özşahin, 2010: 1297Özşahin, 2011: 188;Ikiel vd., 2013Ikiel vd., : 1699Tekeş ve Cürebal, 2019: 1791, Kaçmaz ve Döker, 2021162, Ustaoğlu, 2022: 101). Arazi kullanımı modeli fiziksel ve sosyoekonomik faktörlerin etkileşiminin bir sonucu olmasına rağmen, arazi kullanımı planlamasında jeomorfolojinin faydası ve önemi büyüktür (Hironi, 1991: 117).…”