Geografia wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych

Wójcik, Marcin

doi:10.18778/7525-657-4

Cited by 44 publications

(39 citation statements)

References 14 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Wieś przez długi okres mocno wpisywana była w problematykę rolnictwa. Z tego powodu, mimo pewnych odrębności definicyjnych, większość autorów odwołuje się właśnie do jej rolniczych tradycji, uznając związek wsi z rolnictwem za jeden z najważniejszych wyróżników wsi [Podedworna 2006;Bański 2010;Wójcik 2012]. J. Tkocz [1998] formułując definicję wsi zwraca uwagę na jej atrybuty takie jak: granice wyznaczające terytorium, rozłóg ziemi i zagrody.…”

Section: Wprowadzenieunclassified

Przemiany układów ruralistycznych Mazowsza Wschodniego na przykładzie wybranych wsi powiatu siedleckiego

Bierkat¹,

Długozima²

2017

msr

View full text Add to dashboard Cite

STRESZCZENIECelem opracowania była identyfikacja głównych elementów układów ruralistycznych i określenie przemian zachodzących w kompozycji i zagospodarowaniu przestrzennym wsi mazowieckiej w XX i XXI w. Aby zrealizować założony cel wytypowano 5 poligonów badawczych, o ich wyborze zadecydowały następujące kryteria: przynależność administracyjna do powiatu siedleckiego, położenie na terenie historycznego Mazowsza Wschodniego, dostępność komunikacyjna, zasób dziedzictwa kulturowego, proweniencja układu. Pragmatyka badawcza objęła przegląd literatury dotyczący układów ruralistycznych, przekształceń obszarów wiejskich w Polsce oraz tożsamości wsi mazowieckiej. Dla każdej z wytypowanych wsi na podstawie map topograficznych, wizji terenowej oraz źródeł pisanych wytyczono cztery fazy obejmujące: okres międzywojenny, lata 1950-1960, czas transformacji ustrojowej oraz etap po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Okresy te uznane zostały za kluczowe dla struktury funkcjonalnoprzestrzennej i polityki przestrzennej w Polsce. Wyniki badań potwierdziły, że układy ruralistyczne uległy dużym zmianom, zarówno pod względem zagospodarowania jak i pełnionych funkcji. Za główne determinanty przekształceń wsi Mazowsza Wschodniego uznać należy zmianę stylu życia, słabnącą rolę rolnictwa oraz rozwój infrastruktury powiązany z dostępem do unijnych źródeł finansowania. Wiele ze zidentyfikowanych zmian negatywnie wpływa na tożsamość wsi, narażając ją na degradację przestrzenno-krajobrazową i utracenie pierwotnych cech. Artykuł prezentuje wyniki analiz podjętych w ramach pracy magisterskiej z 2016 r. na kierunku gospodarka przestrzenna. WprowadzeniePrzegląd socjologicznych [Grabski 1936;Gorlach 2004;Halamska 2011], ekonomicznych [Rosner 2007] i geograficznych [Bański 2002; interpretacji pojęcia wsi wskazuje na jego ogromną pojemność. Termin "wieś" obejmuje nie tylko styl życia, strukturę gospodarki, sposób zagospodarowania przestrzeni, związek z przyrodą, ale jest to także kategoria symboliczna, mająca duże znaczenie w kulturze i życiu społecznym. W Polsce wieś jest ważnym elementem tożsamości narodowej i dziedzictwa kulturowego. Według GUS jest to "jednostka osadnicza o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta". Wieś przez długi okres mocno wpisywana była w problematykę rolnictwa. Z tego powodu, mimo pewnych odrębności definicyjnych, większość autorów odwołuje się właśnie do jej rolniczych tradycji, uznając związek wsi z rolnictwem za jeden z najważniejszych wyróżników wsi [Podedworna 2006;Bański 2010;Wójcik 2012]. J. Tkocz [1998] formułując definicję wsi zwraca uwagę na jej atrybuty takie jak: granice wyznaczające terytorium, rozłóg ziemi i zagrody. Elementy te tworzą całość w przestrzeni, w której występują pewne więzy społeczne oraz uprawnienia prawne.

show abstract

Section: Wprowadzenieunclassified

Przemiany układów ruralistycznych Mazowsza Wschodniego na przykładzie wybranych wsi powiatu siedleckiego

Bierkat¹,

Długozima²

2017

msr

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…Lisowski 2003;Kaczmarek 2005;Czepczyński 2007;Wójcik 2012). Zazwyczaj stanowią one fragment szerszej dyskusji o charakterze teoretyczno-metodologicznym (środowisko życia, koncepcje przestrzeni, rozwój subdyscyplin).…”

Section: Wprowadzenieunclassified

“…D. Harvey i E. Soja stanowią źródło licznych odniesień i inspiracji (por. Maik 2014;Wójcik 2012;Kaczmarek 2005).…”

Section: Geograficzna Interpretacja Koncepcji "Wytwarzania Przestrzenunclassified

Koncepcja „przedstawień przestrzennych” (spatial representations) w geografii człowieka

Wójcik¹

2016

Podstawowe Idee I Koncepcje W Geografii

Self Cite

View full text Add to dashboard Cite

Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t. 9 Nowe i stare perspektywy oraz ujęcia w geografii na przełomie XX i XXI wieku http://dx.doi.org/10.18778/8088-505-9.08 Marcin WÓJCIKKatedra Geografii Regionalnej i Społecznej Uniwersytet Łódzki KONCEPCJA "PRZEDSTAWIEŃ PRZESTRZENNYCH" (SPATIAL REPRESENTATIONS) W GEOGRAFII CZŁOWIEKA 1Zarys treści: Celem opracowania jest przedstawienie źródeł koncepcji przedstawień przestrzennych (spatial representations) oraz jej związku z tradycją rozwoju badań nad tym zagadnieniem w geografii człowieka oraz w socjologii. Problemem, do którego odniesiono się w tym opracowaniu, są pytania o możliwości przełożenia koncepcji na praktykę badawczą, wskazując podjęte próby w tym zakresie oraz potencjał do twórczych, a zarazem praktycznych poszukiwań. Współ-czesna różnorodność orientacji badawczych geografii człowieka, a wewnątrz nich wielość ujęć, podejść, koncepcji, itd. nie tworzy łatwego zadania dla tych, którzy chcieliby dokonać próby syntezy stanu i kondycji dyscypliny. Poza opisem koncepcji i ich wkładu w rozważania nad statusem i funkcjonowaniem przestrzeni społecznej brak jest rodzimych opracowań, które przybliżałyby praktyki badawcze w zakresie zastosowań koncepcji "przedstawień przestrzennych" dla studiów empirycznych, zwłaszcza o charakterze całościowych. Czynnikami ograniczającymi jest brak tłumaczeń kluczowych prac z zakresu teorii geografii człowieka na język polski, małe zainteresowanie podstawami teoretyczno-metodologicznymi. Z drugiej strony odnosi się wrażenie, że wieloletnia dyskusja w geografii anglosaskiej jest zbyt 'obciążona' złożonym wywodem teoretycznym (filozoficznym) przy małym zaangażowaniu w przełożenie stawianych tez na sferę praktyki badawczej (najczęściej stosowane są studia przypadków). Jest to jednym z czynników utrudniają-cych adaptację tej niełatwej interpretacji zjawisk przestrzennych do naszej rzeczywistości społecznej oraz jej twórczą egzemplifikację. Stąd też w rodzimej literaturze geograficznej oprócz próby wyjaśnienia podstaw merytorycznych koncepcji przestawień przestrzennych oraz odniesień w prezentacji podstaw merytorycznych określonego problemu brak jest kompleksowego studium, w którym w wielowymiarowy sposób dokonano by interpretacji przestrzeni (państwa, regionu, miasta) w myśl koncepcji przedstawień przestrzennych.Słowa kluczowe: teoria geografii człowieka, reprezentacje przestrzenne, geografia społeczna.

show abstract

“…Falkowski (1993), J. Bański (2002Bański ( , 2007, M. Wójcik (2012). Ważną rolę w badaniach zróżnicowania struktury przestrzennej obszarów wiejskich Polski w wymiarze ich wielofunkcyjności stanowi opracowanie W. Stoli (1997) Podobnie jak w metodzie W. Stoli (1993) wskaźniki poddano normalizacji.…”

Section: Przegląd Literatury I Metodologia Pracyunclassified

Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego = Classification of gminas in Poland's Mazowieckie voivodship

Śleszyński¹

2012

PrzG

View full text Add to dashboard Cite

STUDIA OBSZARÓW WIEJSKICH Stolę (1993). Do analizy zmian funkcjonalno-przestrzennych w 2012 r. wykorzystano dane z GUS. Klasyfikację obszaru w ujęciu gmin wykonano na podstawie zbioru cech diagnostycznych kwalifikujących gminę do jednego z 5 typów funkcjonalnych nawiązujących do klasyfikacji z 1988 r. (Stola 1993). Wyniki przeprowadzonej analizy potwierdzają, iż struktura funkcjonalno-przestrzenna obszarów wiejskich północnej Polski -podobnie jak w całym kraju -ulega coraz większemu zróżnicowaniu. Obszary wiejskie często stają się obszarami wielofunkcyjnymi, gdzie obok funkcji rolniczej rozwija się działalność pozarolnicza. Istotnym jest, aby rozwój wielofunkcyjny przyczyniał się do tworzenia lepszych warunków życia ludności wiejskiej, zapewniając równocześnie ochronę krajobrazu przyrodniczego i kulturowego.Słowa kluczowe: obszary wiejskie, struktura funkcjonalna, północna Polska.

show abstract

Geografia wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych

Cited by 44 publications

References 14 publications

Przemiany układów ruralistycznych Mazowsza Wschodniego na przykładzie wybranych wsi powiatu siedleckiego

Przemiany układów ruralistycznych Mazowsza Wschodniego na przykładzie wybranych wsi powiatu siedleckiego

Koncepcja „przedstawień przestrzennych” (spatial representations) w geografii człowieka

Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego = Classification of gminas in Poland's Mazowieckie voivodship

Contact Info

Product

Resources

About