Geneza polskiej prasy ludowej w zaborze rosyjskim

Abstract

Badania nad prasą skierowaną do środowisk wiejskich od XIX w. jest wprowadzeniem do uchwycenia przemian na rynku wydawniczym i czytelniczym od momentu powstania pierwszych pism, aż do transformacji ustrojowej. Omówiona została prasa ludowa w zaborze rosyjskim, która początkowo miała za zadanie przede wszystkim zmniejszyć analfabetyzm na terenach wiejskich. Porównanie poszczególnych tytułów, pod względem zawartości treści, grup odbiorców i składów osobowych redakcji, tworzonych w pierwszych periodykach i zawodowej prasie skierowanej dla ludu, pozwoliła wskazać funkcje, jakie prasa o charakterze branżowym (rolniczym) pełniła w omawianym okresie i zaborze. Działalność prasy dla środowisk wiejskich od XIX w. aż do okresu I wojny światowej była zróżnicowana. W czasopismach dominowały przede wszystkim treści o charakterze edukacyjnym, społecznym i religijnym. Walka o zachowanie polskości w trzech zaborach, choć różna ze względu na zależności od administracji rządowej, skupiała się na upowszechnianiu wiedzy o historii Polski i nauce języka ojczystego.

Upbringing in a peasant family described in the readers’ lettersof the periodical „Zorza” (1905–1918)

“…Kolejna zmiana w profilu periodyku nastąpiła po odejściu M. Malinowskiego w 1907 roku. Od tego czasu w "Zorzy" zauważalne były wpływy Narodowej Demokracji (Koziolek, 2019).…”