Gelenek ve Ritüel Sürekliliği Bağlamında Teslim Abdal Ocağı

Abstract

Teslim Abdal Ocağı hakkında ocak mensubu dede ailelerinin şahsî arşivlerinde bulunan h. 1206/1207 (m. 1791-1792), h. 20 Rebîülâhir 1207 (5 Aralık 1792), h. 24 Cemâziyelâhir 1232 (m. 11 Mayıs 1817), h. 20 Rebîülevvel 1258 (m. 1 Mayıs 1842) ve h. Rebîülâhir 1302 (m. Ocak/Şubat 1885) tarihli şecerenâme ve icâzetnâme türündeki beş ayrı belge bağlamında bir ocak kültü oluşumunun tarihî seyrini ele aldığımız ilk makalemizin devamı niteliğinde olan bu çalışmamızda, söz konusu ocak hakkında sözlü gelenekten saha çalışmaları merkezli elde ettiğimiz tespitlerin kapsamlı bir inceleme ve değerlendirmesine yer verilmiştir. Bu çerçevede, öncelikle ocak dede ve talipleriyle yapılan mülakatlar aracılığıyla Şeyh Ahmed Dede Ocağı’nın bir devamı ve kolu niteliğindeki Teslim Abdal Ocağı’nın, bir Alevi şairi ve inanç önderi vasıflarına sahip Teslim Abdal’ın şahsiyeti merkezli müstakil bir ocak kültü oluşturma süreci irdelenmiştir. Söz konusu mülakatlar; 2014 ile 2020 yılları arasını kapsayan farklı zaman dilimlerinde Malatya, Elazığ, Antalya ve İzmir illerine bağlı çeşitli yerleşim birimlerinde ikamet etmekte olan, Elazığ’ın Baskil ilçesinin Şıh Hasan (bugünkü adıyla Tabanbükü) köylü dede ve talipler ile yapılmıştır. Gerek dede ve talip topluluklarıyla yapılan mülakatlar gerekse Şıh Hasan köyünde gerçekleştirilen derlemeler aracılığıyla elde edilen bilgilerin ocak dedelerinin şahsî arşivlerinde bulunan belgelerle karşılaştırılması neticesinde, Teslim Abdal Ocağı’nın müstakil bir ocak olarak yapılanma süreci, ocak hiyerarşisi, dede ve talip topluluklarının yayıldığı coğrafî alan ortaya konulmaya çalışılmış ve ocağın güncel durumu ile ritüel merkezli devamlılığı hakkında tespit ve değerlendirmelere yer verilmiştir.