Fi̇nans Sektöründe Bazi Davranişsal Bağimliliklar; Patoloji̇k Ti̇caret, Sorunlu Borsa Ve Sorunlu Kri̇pto Para Ti̇careti̇

Abstract

Finans dünyası son yıllarda değişen enstrümanları ile yoğun bir ilgi görmektedir. Teknolojinin gelişimi ile birlikte hemen her kesimden insanın finansal araçlarda yatırım yapma imkanı doğmuştur. Bu yönü ile hem küçük hem de büyük yatırımcılar uluslararası piyasalarda hareket edebilme kabiliyeti kazandılar. Genel anlamda erişim kolaylığı yatırımcı açısından bazı kolaylıklar getirse de bazı sorunları da beraberinde getirmiştir. Özellikle yüksek kazanç veya kayıplar kişilerin ruh hallerini doğrudan etkilemektedirler. Ayrıca dışarıdan müdahaleye açık yatırımlar da ise ani yükseliş ve düşmeler yatırımcıların yoğun takibini zorunlu kılmaktadır. İlk başlarda sadece maddeyle ilişkilendirilen bağımlılık kavramı, DSM-5'te "Madde ile ilişkili ve bağımlılık bozuklukları" kategorisi madde ile ilişkili özellik gösteren ancak doğrudan madde alımı sonucu olmayan bağımlılıklar konusunu gündeme getirdi. Özellikle patolojik kumar alışkanlığı bu konuda öncü niteliktedir. Ayrıca oyun, internet alışveriş gibi güncel yaşam içerisindeki davranışlar madde sonucu oluşan bağımlılıkların bazı özelliklerini gösterdiğine yönelik literatürde çalışmalar artmaktadır. Bu çalışma ile finans sektöründe karşılaşılan davranışsal bağımlılıklar ile ilgili yapılan çalışmalar ortaya koymaya çalışılmış ayrıca son zamanlarda yoğun kullanım bulan ve yüksek risk faktörü barındıran sorunlu kripto para ticareti hakkında derleme bilgiler verilmesi amaçlanmıştır Anahtar kelimeler; Davranışsal bağımlılık, Patolojik Ticaret,

Using ROC Analysis to Determine the Cutoff Score for Problematic Cryptocurrency Trading Scale

“…Bu tür davranış kalıpları davranışsal bağımlılıklar kategorisinde olduğuna dair emareler araştırmacılar tarafından belirlenmiştir (1,4). Tekrarlayan davranış kalıpları, sorunlu davranışlar ve zayıf dürtü kontrolü ile karakterize edilen bozukluklar, giderek artan bir şekilde davranışsal bağımlılıklar olarak kavramsallaştırılmaktadır (5).Yaşam akışında sıradan görünen alış-veriş, telefon ya da tablet kullanımı, oyun oynama gibi aktiviteler, davranış tekrarındaki kontrol güçlüğü, yapılmasına duyulan aşırı istek ve tekrarı ile yaşattığı haz gibi nedenler ile kumar veya oyun bağımlılığında görülen davranışlara benzer olarak nitelendirilmiştir (6,8). Bu nitelendirmeler sonraki süreçlerde "patolojik kumar oynama", "seks bağımlılığı", "kompulsif satın alma", "İnternet bağımlılığı", İnternet oyun bozukluğu ve kleptomani gibi davranışsal bağımlılık türlerinin gelişimini beraberinde getirmiştir (5).…”

“…Sadece günlük aktiviteler değil yaşamın farklı alanlarında, bu tür davranış bozuklukları ile karşılaşmak mümkündür. Finans sektörü içinde bazı aktiviteler bu kapsamda değerlendirilebilir (8). Aşırı alım satım yapan tüccarlar bol kazanç ve kayıplar yaşarlar.…”