Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulama Düzeyinin Tespiti

Abstract

Öz: Bu çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin sınıf içi davranışlarının gözlem yoluyla incelenmesi ve elde edilen verilerin sınıf gözlem ölçeğine işlenerek fen bilimleri öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımı sınıf içinde uygulama düzeylerini tespit etmektir. Bu amaçla nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmış ve araştırma tekniği olarak ise gözlem çalışması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini dört (4) fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenler beş (5) hafta boyunca kendi sınıflarında gözlemlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak sınıf gözlem ölçeği kullanılmıştır. Sınıf gözlem ölçeğinde davranışlar "yok", "tutarlı değil" ve "tutarlı" şeklinde kodlanmıştır. Yok için 1 (davranış hiçbir şekilde gözlenmediyse), tutarlı değil için 2 (davranış 1 veya 2 kez gözlemlendiyse), ve tutarlı için 3 puan (davranış 3 veya daha fazla sayıda gözlemlendiyse) tanımlanmıştır. Sınıf gözlem formu; sınıf yönetimi, zaman yönetimi ve ders sunumu alt formlarından oluşmaktadır. Her alt formun toplam puanları sınıf gözlem formunun toplam puanını oluşturmaktadır. İlk hafta yapılan gözlemlerde eksiklikler tespit edilip gözlem formu notları son hale dönüştürülmüştür. Bu nedenle çalışma kapsamında sunulan veriler dört (4) haftalık verilerdir. Sınıf gözlem formunda elde edilen veriler ve öğretmenlere ait performans grafikleri hem haftalık temelde hem de alt başlıklar çerçevesinde çalışmada sunulmuştur.Araştırma bulguları doğrultusunda bir alt davranışta başarı gösteren öğretmenin diğer alt basamaklarda da benzer başarıyı sergilediği tespit edilmiştir. Araştırmada geleneksel yönteme uygun biçimde ders işleyen öğretmen tespit edilmemiştir. Araştırma sonunda öğretmenlerden ikisinin yapılandırmacı yaklaşıma uygun biçimde ders işlerlerken ikisinin ise yapılandırmacı yaklaşımı tam olarak uygulayamadığı tespit edilmiştir.

Matematik Dersinde Yapılandırmacılığa Dayalı Öğretim İlkelerinin Uygulanma Düzeyine İlişkin 8.Sınıf Öğrencilerinin Görüşleri

“…Bu nedenle öğretmenlerin, geleneksel uygulamalara göre çok daha fazla çaba gerektiren öğretim becerilerinin sergilenmesinin söz konusu olduğu yapılandırmacı yaklaşımı derslerinde ne düzeyde uyguladıkları, güncel olarak değerlendirilmesi gereken önemli bir konudur. Alanyazın incelendiğinde farklı branşlarda öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutumlarının (Çayak, 2014;Eskici ve Özen, 2018;Ocak, 2010) ve yapılandırmacı sınıf ortamı oluşturma düzeylerinin (Bayrak ve Hacıömeroğlu, 2018;Çavuş ve Yılmaz, 2014;Doğan, 2011;Demirtaş ve diğerleri, 2015;Engin ve Daşdemir, 2015;Erdoğan ve Polat, 2017;Kurtdede-Fidan ve Duman, 2014;Ocak, 2012;Ödemiş ve Akkuş, 2021;Yiğit ve diğerleri, 2016;Zorlu ve Zorlu, 2015) değerlendirildiği birçok çalışma yer almaktadır. Matematik öğretmenleri üzerinde yürütülen çalışmalarda ise daha çok öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma dayalı öğretim programının uygulanabilirliği hakkındaki görüşleri belirlenmiştir (Budak ve Okur, 2012;Duru ve Korkmaz, 2010;Keleş, Haser ve Koç, 2012;Kutluca ve Aydın, 2010;Ocak ve Çimenci-Ateş, 2015;Uşun ve Karagöz, 2009).…”

Türkiye’de Öğretmenlerin Yapılandırmacı Öğretim Uygulamaları: TALIS 2018 Örneği

“…Öğretmenin etkili sınıf yönetimi başta öğrencinin akademik başarısı olmak üzere (Fauth vd., 2014), motivasyon düzeyi ile de yakından ilişkilidir (Schiefele, 2017). Elde edilen sonuçlara paralel olarak, öğretmenler kendilerini yapılandırmacı öğretim uygulamaları konusunda oldukça yeterli gördüklerini belirtmişler (Aykan ve Tatar, 2017;Çayak, 2014;Eskici ve Özen, 2018;Kabadayı ve Bozkurt, 2015); yapılandırmacılığı sınıf içi öğretim sürecinde yüksek düzeyde uyguladıklarını beyan etmişlerdir (Çayak, 2014;Çiftci vd., 2013;Ocak, 2012;Ödemiş ve Akkuş, 2021). Ancak her ne kadar öğretmenler yapılandırmacılığı öğretim sürecinde oldukça sık kullandıklarını ifade etseler de, yapılan bazı sınıf içi gözlem çalışmaları bunun tam aksini ortaya koymuştur (Fidan ve Duman, 2014;Göl, 2016;Ocak, 2012).…”