Evalutaion of the Activities in the Turkish Coursebooks (Student’s Books and Workbooks) Used at the 2nd, 3rd, and 4th Classes of State Primary School According to Revised Bloom’s Taxonomy

Abstract

Bu araştırmada Millî Eğitim Bakanlığına bağlı devlet okullarında okutulan, ilkokul 2, 3, ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinlikleri, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'nden yararlanarak bilgi birikimi boyutu ve bilişsel süreç boyutu açısından sınıflayıp değerlendirmek ve bu etkinliklerin, üst düzey bilişsel becerilerin gelişimine katkı sağlama potansiyeline sahip olup olmadığını, öğrencinin bilişsel gelişimine uygun bilgiler içerip içemediğini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma modelinin desenlerinden belge (doküman) incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı devlet okullarında 2016-2017 yılında okutulan ilkokul düzeyindeki 2, 3, ve 4. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında bulunan etkinlikler oluşturmaktadır. Örneklem grubundaki tüm etkinlikler, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi belirtke tablosuna, araştırmacı tarafından çeşitli kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan bilgi boyutu ve bilişsel beceri boyutu ile ilgili anahtar tablolardan yararlanılarak yerleştirilmiştir. Elde edilen tüm verilerin, SPSS 24 (Statistical Package for the Social Sciences) istatistik programı kullanılarak frekans, yüzde, iki değişken için iki yönlü kay-kare testi hesaplanmış ve tablolaştırma yapılmıştır. Bu şekilde, araştırma kapsamında toplanan veriler, betimsel analize tâbi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular; Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı devlet okullarında 2016-2017 yılında okutulan ilkokul düzeyindeki 2, 3, ve 4. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında bulunan etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'nin bilişsel beceri boyutunu oluşturan tüm basamaklarına çeşitli oranlarda dağıldığını, bilgi boyutunu oluşturan tüm gruplardan sadece ilk üç gruba dağıldığını göstermektedir. Elde edilen verilerden 2, 3, ve 4. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında bulunan etkinliklerin üst düzey zihinsel becerilerden ziyade daha çok alt düzey zihinsel becerileri ölçtüğü anlaşılmaktadır. Ayrıca 2, 3, ve 4. sınıf Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarında bulunan etkinliklerin, sınıf düzeyi bakımından üst düzey zihinsel beceriler ve alt düzey zihinsel becerileri ölçme potansiyeli anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak getirilen bazı öneriler şunlardır: MEB tarafından hazırlanan öğretim programları; gelişim psikolojisinin temel ilkelerini, eğitim alanında yaşanan güncel değişimleri ve bilimsel araştırmalar sonucunda ulaşılan bilgileri göz önünde bulundurmalıdır. Bu bağlamda hazırlanan ders ve çalışma kitapları amacına uygun olacaktır. Ders kitapları hazırlanırken alanında uzman kişiler, tüm dünyada benimsenen ilkeleri göz önünde tutarak, toplumun ve çağın gereğini göz ardı etmeden çalışmalıdır. Yapılan bu ve buna benzer araştırmaların sonucu; ders kitaplarındaki etkinliklerin YBT'nin boyutları açısından dengeli bir dağılım göstermediğini ortaya koymuştur. Bu araştırmaların sonuçları MEB tarafından önemsenmeli ve bu konuda kitap hazırlama komisyonunda değerlendirilmek üzere raporlar toplatılmalıdır....

Examination of Activities in Turkish Textbooks According to the Revised Bloom’s Taxonomy

“…Özellikle daha üst düzey bilişsel becerileri (çözümleme, değerlendirme ve yaratma) kullanmayı ve geliştirmeyi amaçlayan etkinlik örneklerinin daha az olduğu görülmüştür. Alanyazındaki benzer araştırmalarda da Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin YBS'nin bilişsel süreç boyutundaki basamaklara dağılımının dengeli olmadığı saptanmıştır (Dolunay ve Savaş, 2016;Durukan ve Demir, 2017;Eroğlu, 2019;Eroğlu ve Sarar Kuzu, 2014;Karakaş Yıldırım, 2020;Kıyagan, 2019;Sallabaş ve Yılmaz, 2020;Sarar Kuzu, 2013;Ulum, 2017). Dolunay ve Savaş (2016), Türkçe ders kitaplarındaki dinleme becerisine yönelik etkinlikleri incelemiş ve etkinliklerinin bilişsel süreç basamaklarına dağılımının dengeli olmadığını; ayrıca etkinliklerin büyük oranda alt düzey bilişsel süreç basamaklarına (anımsama, anlama ve uygulama) karşılık geldiğini ortaya koymuştur.…”

“…Sallabaş ve Yılmaz (2020), ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitabında bulunan metin altı soruları YBS'ye göre inceledikleri araştırmalarında, soruların daha çok alt düzey bilişsel becerileri geliştirmeye yönelik olduğunu bulgulamıştır. Benzer biçimde Ulum (2017), ilkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan etkinliklerin de daha çok alt düzey bilişsel süreçlere karşılık geldiğini saptamıştır.…”

A Study on the Testing and Evaluation Questions in the T.R. History of Revolution and Ataturkism Textbooks in the 8th Grade According to the Revised Bloom Taxonomy

“…A study conducted by Beyreli and Sönmez (2017) reached the conclusion that studies conducted in Turkey regarding Bloom's taxonomy and Bloom's Renewed Taxonomy focused on testing and evaluation processes. Therefore, it can be said that these taxonomies, be it the original or revised Bloom's taxonomy, can be used to analyze testing and evaluation Dolayısıyla orijinal ya da revize edilmiş bloom taksonomisi olsun bu taksonomilerin ölçme ve değerlendirme sorularının analiz edilebileceği söylenebilir In the literature on the subject, the original Bloom's Taxonomy or Bloom's Revised Taxonomy are frequently examined within the framework of curricula (Çiftçi, 2010;Gazel and Erol, 2012;Gezer, Şahin, Sünkür, and Meral, 2014;Özdemir, Altıok, and Baki, 2015;Aktan, 2019;Filiz and Baysal, 2019;Gültekin and Burak, 2019;Yolcu, 2019), examination questions (Çalışkan, 2011;Gökler, Aypay & Arı, 2012;Arseven, Şimşek, and Güden, 2016;Şanlı and Pınar, 2017;Topçu, 2017;Karaer, 2019;Mercan, 2019;Uymaz and Çalışkan, 2019) and textbooks (Candeğer, 2016;Akçay, Akçay, and Kahramanoğlu, 2017;Durukan and Demir, 2017;Oran and Karalı, 2019;Tüm, 2016;Ulum and Taşkaya, 2019;Sallabaş and Yılmaz, 2020). In a study conducted by Gezer et al (2014) within the scope of the curricula, the acquisitions/outcomes in the 8th grade T.R.…”

Yabanci Di̇l Olarak Türkçe Öğretenleri̇n Meti̇n Alti Soru Yazma Beceri̇leri̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme

“…Bloom taksonomisiyle ilgili birçok çalışma yapılmıştır (Aydemir ve Çiftçi, 2008;Aslan, 2011;Eyüp, 2012;Yılmaz ve Keray, 2012;Delibaş, 2013;Kuzu, 2013;Eroğlu ve Kuzu, 2014;Çeçen ve Kurnaz, 2015;Çintaş Yıldız, 2015;Mete, 2015;Oktay, 2015;Dolunay ve Savaş, 2016;Aktaş, 2017;Durukan ve Demir, 2017;Sönmez, 2017;Ulum, 2017;Arı, 2018;Aslan ve Atik, 2018;Avşar ve Mete, 2018;Duran ve Gürsoy, 2018). Araştırmadan elde edilecek sonuçlara göre yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında çalışan öğretmenlerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre soru yazma becerileri ortaya çıkarılacak olup var olan durum üzerinden nelerin yapılması gerektiğine dair çözüm önerilerinde bulunulacaktır.…”